CMS چیست؟ و معرفی انواع سیستم مدیریت محتوا

CMS مخفف عبارت content management system و به معنای سیستم مدیریت محتوا است. سیستم نرم افزاری که با آن بتوان محتوا را مدیریت کرد و دارای قابلیت مدیریت در ثبت و بروزرسانی و بازیابی محتوا باشند CMS می گویند. دقت داشته باشید که سیستم مدیریت محتوا تنها در زمینه وب معنا پیدا نمی کند اما در کشور ما بیشتر از این واژه در اینترنت استفاده می شود.

CMSها این امکان را برای علاقمندان به اینترنت و صاحبان سایت‌ها فراهم می‌کند تا بدون آشنایی به مباحث تخصصی اینترنت و برنامه نویسی تحت وب بتوانند سایت های خود را ایجاد و به صورت حرفه ای اقدام به مدیریت سایت خود کنند.

قبلا و در صورت نبودن سیستم های مدیریت محتوا افرادی که خواهان ایجاد یک سایت بودند باید با هزینه های بسیار زیادی اقدام به کد نویسی و طراحی یک سایت اختصاصی می کردند. این سیستم ها علاوه بر داشتن هزینه‌های بسیار زیاد و زمان طولانی طراحی دارای ایرادات فراوانی هستند که برای رفع آن نیز باید مدت زمان زیادی را صرف کرد. اما با ظهور سیستم‌های مدیریت محتوا تمامی این کارها به راحتی و در مدت زمان بسیار کوتاهی قابل انجام است و فرد نیاز به دانش تخصصی نخواهد داشت.

در این مقاله هدف ما بررسی سیستم های مدیریت محتوای وب و نگاهی به ویژگی‌های آن‌ها است. قبل از آن باید بدانیم مزیت های سیستم مدیریت محتوا نسبت به طراحی اختصاصی سایت چیست؟

مزیت های سیستم مدیریت محتوا

1. صرفه جویی در زمان و هزینه:همانطور که گفته شد طراحی و پیاده سازی یک وب سایت به صورت اختصاصی ماه‌ها زمان نیاز دارد و علاوه بر مدت طولانی نیاز به صرف هزینه های بسیار زیادی است. در صورتی که برای ایجاد یک وبسایت با استفاده از سیستم مدیریت محتوا در مدت زمان بسیار کوتاه می توان این کار را انجام داد. به طور کلی هزینه و زمان لازم برای طراحی و پیاده سازی یک وبسایت مبتنی بر سیستم مدیریت محتوا نسبت به یک سایت اختصاصی به شدت کمتر است.
2. پشتیبانی فراگیر و مطمئن تر: زمانی که طراحی اختصاصی سایت شما توسط یک شرکت یا فردی خاص صورت بگیرد مسلما پشتیبانی و رفع ایرادات آن سیستم نیز تنها به دست آن شرکت یا شخص قابل انجام است. و اگر روزی فرد مورد نظر زیر بار پشتیبانی و رفع ایرادات و یا توسعه پذیری آن نرود راه دیگری برای صاحب سایت نخواهد ماند. در صورتی که استفاده از سیستم مدیریت محتوا به صورت عمومی تری خواهد بود و شرکت توسعه دهنده مجبور است تا پشتیبانی خود را به نحو احسنت انجام دهد در غیر این صورت محبوبیت شرکت سازنده CMS به سرعت از بین خواهد رفت زیرا افراد زیادی که از این سیستم مدیریت محتوا استفاده می کنند متضرر خواهند شد.
3. امنیت بیشتر: از آنجا که تعداد افراد استفاده کننده از یک سیستم مدیریت محتوا زیاد است پس شرکت سازنده دائما در حال رفع ایرادات و ارتقای امنیت سیستم مدیریت محتوای خود خواهد بود. در صورتی که یک سیستم اختصاصی تنها برای یک شخص ساخته شده و امکان دارد فرد یا شرکت سازنده حتی انگیزه لازم برای ارتقای امنیت و کار بیشتر روی سیستم را نداشته باشند. در صورتی که هک شدن یک سیستم مدیریت محتوا بحثی بسیار مهم است و در این صورت یعنی کلیه ی سایت های روی این سیستم امن نخواهند بود پس شرکت سازنده نهایت تلاش خود را خواهد کرد تا امنیت cms خود را بالا ببرد.
4. اطمینان از سیستم مدیریت محتوا: در صورتی که شما یک سیستم اختصاصی طراحی کنید تا قبل از اتمام طراحی سایت خود نخواهید دانست که نهایتا محصول طراحی شده به چه شکل و با چه امکاناتی از امکانات مد نظر شما ساخته خواهد شد. در صورتی که زمانی که می خواهید از یک سیستم مدیریت محتوا استفاده کنید تمامی امکانات آن سیستم از قبل مشخص شده و سایت سازنده آن ها را ارائه کرده است. به طور کلی برای انتخاب یک cms شما دقیقا خواهید دانست که نیازهایتان چیست و با امکانات سیستم مدیرت محتوای مورد نظر خود تطبیق داده و سپس انتخاب می کنید و دست شما در انتخاب cms نیز باز است.
5. آموزش کافی: شرکت های سازنده CMS همواره برای سیستم مدیریت محتوای خود مستندات و آموزش هایی را به صورت کامل روشن و واضح ارائه می کنند و در سایت خود در اختیار کاربران استفاده کننده قرار می دهند. در صورتی که برنامه نویسان سازنده سیستم های اختصاصی فرصت کافی را برای ارائه آموزش های دقیق و مستندات سیستم طراحی شده را نخواهند داشت.

دقت داشته باشید در مواردی و برای طراحی فروشگاه اینترنتی خاص با امکانات بسیار ویژه می توان از سیستم های مدیریت محتوا استفاده کرد ولی نیاز است تا ماژول هایی به صورت اختصاصی برنامه نویسی شود.

انواع سیستم مدیریت محتوا

سیستم مدیریت محتوای تجاری

برای استفاده از این نوع از CMSها باید مبلغی را به سازنده پرداخت کنید که این مبلغ معمولا به صورت ماهانه یا سالانه توسط سازنده دریافت می شود. برای مثال سیستم های فروشگاه ساز همچون شاپفا از این نوع هستند.

سیستم مدیریت محتوای رایگان

بعضی دیگر از CMSها هستند که می توان به صورت رایگان از آن‌ها استفاده کرد اما سورس کد این نوع از سیستم های مدیریت محتوا به صورت جداگانه به فروش می رسند و رمزگذاری شده هستند و نمی توان آن ها را تغییر داد.

سیستم مدیریت محتوای متن باز

اکثر سیستم مدیریت محتواهایی که با آن ها در فضای وب آشنایی داریم از این نوع هستند که علاوه بر رایگان بودن می توان درکدهای آن نیز تغییرات ایجاد کرد و سورس کد آن ها به صورت رایگان در اختیار همگان قرار دارد. از جمله می توان به سیستم مدیریت محتوای وردپرس، جوملا، مجنتو و ... اشاره کرد.