چگونه یک کسب و کار اینترنتی راه اندازی کنیم؟
کسبوکار اینترنتی بیش از 20 سال است که در سراسر دنیا رایج است اما در سالهای اخیر، تعداد کسبوکارهای اینترنتی رشد بسیار زیادی داشتهاند. در ایران هم چند سالی است که کسبوکارهای آنلاین رونق زیادی پیدا کرده است و با افزایش اعتماد کاربران نسبت به کسبوکار های اینترنتی، تعداد کسبوکارهای اینترنتی چند برابر شده است. یکی از سوالات رایج کاربران و به خصوص افرادی که کسبوکار فیزیکی دارند، این است که چگونه یک کسبوکار اینترنتی راهاندازی کنیم؟ راهاندازی کسبوکار اینترنتی کار سختی نیست اما این مسئله که چه کسبوکاری راهاندازی کنیم، مسئله مهمی است. در این مقاله قصد داریم به بررسی کسبوکار اینترنتی، انواع کسب و کار های اینترنتی و در نهایت مراحل راهاندازی یک کسب و کار اینترنتی بپردازیم! پس از اگر به دنبال راهاندازی یک کسبوکار اینترنتی پر سود هستید، در این مقاله همراه ما باشید.
کسبوکار اینترنتی چیست؟
کسبوکار اینترنتی به هر کسبوکاری گفته میشود که از طریق اینترنتی محصولات یا خدمات خود را ارائه میکند و درآمدی از طریق اینترنت دارد. بنابراین اگر در حال فروش محصولات یا خدمات خود از طریق سایت یا اینستاگرام هستید، شما هم یک کسبوکار اینترنتی دارید. اگر بخواهیم جزئیتر به این مسئله نگاه کنیم، نمیتوان هر درآمدی از طریق اینترنت را کسبوکار اینترنتی دانست! در واقع کسبوکارهای اینترنتی، کسبوکارهایی هستند که از طریق اینترنت محصول یا خدماتی ارائه کنند و درآمد پایداری داشته باشند. برخی از کسبوکارهای اینترنتی فصلی هستند؛ مثلاً اگر سایتی دارید که از طریق آن تنها پالتوی زمستانی میفروشید، کسبوکار شما تنها در بازه فصلهای زمستان فروش دارد! کسبوکار اینترنتی کسبوکاری است که در تمام فصلهای سال درآمد پایداری داشته باشد.
در سالهای اخیر کسبوکار اینترنتی به یکی از جذابترین کسبوکارها تبدیل شده است! زیرا چنین کسب و کار هایی با فعالیت کمتر درآمد بیشتری داشتهاند. همچنین گاهی اوقات به دلیل مشکلات مختلف نظیر شیوع ویروس کرونا، کسبوکارهای فیزیکی تعطیل میشود اما کسبوکارهای آنلاین همچنان در حال فروش محصولات خود هستند. همچنین در این مواقع، کسبوکارهای فیزیکی هیچ درآمدی ندارند اما درآمد کسبوکارهای اینترنتی گاهی تا چند برابر روزهای عادی افزایش پیدا میکند.
بسیاری از کسبوکارهای اینترنتی، کسبوکارهای فیزیکی هستند که در حال فروش محصولات و خدمات خود به صورت آنلاین هستند. مثلاً اگر سری به اینستاگرام بزنید، صفحات مربوط به پوشاک و لباس، صفحاتی هستند که وابسته به یک فروشگاه فیزیکی هستند. بنابراین اگر یک کسبوکار فیزیکی دارید، به راحتی میتوانید کسبوکار اینترنتی خود را هم راهاندازی کنید. البته اگر کسبوکاری هم ندارید، باز هم به راحتی میتوانید کسبوکار اینترنتی خود را داشته باشید. تنها کافی است محصولی برای فروش یا توانایی لازم برای ارائه خدمات خالی داشته باشید! کسبوکارهای اینترنتی انواع مختلفی دارند که در بخش بعدی به بررسی جزئیتر آنها میپردازیم.
انواع کسبوکار اینترنتی و ویژگیهای هر یک از آنها
کسبوکارهای مختلف در اینترنتی فعالیت میکنند که هر یک از آنها به نحوی درآمد کم یا زیاد دارند! برخی از کسبوکارهای اینترنتی نسبت به سایر آنها رایجتر هستند و کاربران بیشتری به آنها نیاز دارند. البته این مسئله که تعداد کاربران یک کسبوکار بیشتر باشد، به معنی درآمد بیشتر نیست! گاهی اوقات کسبوکارهایی هستند که مشتریان کمی دارند اما به دلیل سود بسیار خوبی که از فروش محصولات یا خدمات خود میکنند، درآمد بسیار خوبی کسب میکنند. به طور کلی، 4 نوع کسبوکار رایج وجود دارد:
1.فروش محصولات
اولین و رایجترین نوع کسبوکار اینترنتی فروش محصولات است! به این دسته از کسبوکارهای اینترنتی، فروشگاه اینترنتی هم گفته میشود که در آن محصولات خود را به فروش میرسانند. مثلاً فروشگاه اینترنتی لوازم آرایشی یکی از انواع کسبوکارهای اینترنتی است که محصولات آن لوازم آرایشی و بهداشتی هستند. این نوع کسبوکارهای معمولاً درآمد خوبی دارند اما دردسرهای زیادی نظیر تأمین کالا، ارسال محصول برای مشتری، هماهنگی میان سفارشها و ارسال، مالیات و... هم برای آنها وجود دارد. اگر یک فروشگاه فیزیکی برای فروش محصولات خاصی را دارید، به راحتی میتوانید محصولات خود را در فروشگاه اینترنتی خود هم به فروش برسانید؛ زیرا شما دغدغه تامین محصولات را ندارید و تنها دغدغه شما، فروش و ارسال محصول خواهد بود.
2.فروش خدمات
یکی دیگر از مهمترین کسبوکارهای اینترنتی فروش خدمات است! در سراسر دنیا کاربرانی هستند که به خدمات شما نیاز دارند. خدمات به دو دسته فیزیکی و دیجیتال تقسیمبندی میشوند. خدمات فیزیکی نیاز به حضور فیزیکی شما در محل دارد و معمولاً در یک منطقه خاص قابل انجام است! مثلاً کسبوکارهای خدمات منزل تنها به افراد یک منطقه خاص (مثلاً شهر تهران) خدمات میدهند و نیاز به نیروی خدماتی دارند. همچنین خدمات دیجیتال که یکی از مهمترین کسبوکارهای اینترنتی را تشکیل میدهند، نیازی به حضور فیزیکی ندارند. مجموعههای برنامهنویسی و طراحی سایت معمولاً از طریق اینترنت سفارش میگیرند و میتوانند به تمام افراد در سراسر کشور و جهان خدمات خود را ارائه کنند.
3.فروش آموزشهای کاربردی و ارزشمند
اگر مهارت یا توانایی خاصی دارید که افراد زیادی علاقهمند به یادگیری آن هستند، شما میتوانید یک کسبوکار اینترنتی داشته باشید. در سراسر دنیا سایتهایی وجود دارند که در آن آموزشهای مختلفی ارائه میشود و افراد علاقهمند، بدون نیاز به حضور در کلاس، آن دورهها را تهیه میکنند و آموزش میبینند. یکی از معروفترین دورههایی که در سراسر دنیا علاقهمندان زیادی دارد، دورههای آموزش برنامهنویسی است. این مورد در ایران هم زیاد دیده میشود و کاربران زیادی از این آموزشها استفاده میکنند! بنابراین اگر شما هم تخصص، مهارت یا توانایی خاصی دارید، به راحتی میتوانید آموزش تهیه کنید و در کسبوکار اینترنتی خود بفروشید! مثلاً اگر عکاس هستید، میتوانید دورههای عکاسی و ویرایش عکس تهیه کنید و آن را به مخاطبان خود ارائه کنید.
4.ایجاد سایت محتوا محور و کسب درآمد از طریق تبلیغات
یکی دیگر از انواع کسبوکارهای اینترنتی، سایتهای اینترنتی هستند که در آن محتوای ارزشمند ارائه میشود. درآمد این سایتها معمولاً از تبلیغات است و گاهی اوقات محصولی نظیر کتابهای الکترونیک هم برای ارائه دارند. اگر فکر میکنید به یک زمینه خاص علاقه دارید و میتوانید محتوای ارزشمند ارائه کنید، میتوانید یک سایت راهاندازی کنید و محتوای آن حوزه را پوشش دهید. در چند سال اخیر ارز دیجیتال یکی از موضوعات بسیار داغ میان کاربران بود و در همین بازه زمانی، سایتهایی بوجود آمدند که اخبار ارز دیجیتال را پوشش دادند. از دیگر سایتهای پر ترافیک که درآمد بسیار بالایی هم دارند، میتوان به ورزش 3 و زومیت اشاره کرد! پس اگر به حوزه خاصی علاقه دارید، بهتر است هر چه زودتر سایت موردنظر خود را راه اندازی کنید. البته باید توجه داشته باشید که درآمد شما اکثراً از تبلیغات خواهد بود و باید بتوانید ترافیک بالایی جذب کنید.
مراحل راهاندازی کسبوکار اینترنتی چیست؟
اکنون که با کسبوکار اینترنتی و انواع آن آشنا شدید، زمان آن رسیده است که بدانید مراحل راهاندازی کسبوکار اینترنتی چیست! راهاندازی کسبوکار اینترنتی پیش از آن که بخواهید کاری کنید، ابتدای باید با مراحل آن آشنا شوید. البته ما مراحل را برای افرادی که محصولی برای فروش ندارند در نظر گرفتهایم؛ بنابراین اگر محصولی برای فروش یک کسبوکار فیزیکی دارید، از افراد دیگر جلوتر هستید. البته همه افراد میتوانند کسبوکار اینترنتی راهاندازی کنند؛ حتی کسانی که فکر میکنند هیچ تخصصی یا مهارتی ندارند! در ادامه 6 مرحله راهاندازی کسبوکار اینترنتی را بررسی میکنیم:
قدم اول) خودتان، مهارتها و تواناییهای خود را بشناسید!
پیش از آن که بخواهید کاری کنید، ابتدا باید خودتان را بشناسید! هر فرد مهارتها، تواناییها، ویژگیها و از همه مهمتر علایق خاص خود را دارد. کسبوکار اینترنتی سختیهای زیادی را در کنار درآمد و فروش لذت بخش خود دارد و پیش از آن که بخواهید به سراغ یک کسبوکار اینترنتی بروید، ابتدا باید خودتان را بشناسید. برخی از افراد به این فکر میکنند که اگر فردی در یک حوزه خاص کسبوکار اینترنتی دارد و موفق است، آنها هم میتوانند موفق باشند. حقیقت چیز دیگری است! حقیقت این است که شما باید به حوزه فعالیتی خود آن قدر علاقه داشته باشید که در صورت مواجه شدن با سختیها، بتوانید از پس آن بر بیایید.
از طرف دیگر تخصص و مهارتهای شما هم تاثیر زیادی در انتخاب نوع کسبوکار اینترنتی دارد! برخی افراد آموزش دهنده خوبی و برخی دیگر فروشنده خوبی هستند. بدون شناخت خود هرگز نمیتوانید یک کسبوکار اینترنتی موفق داشته باشید و ممکن است با انتخاب یک کسبوکار اینترنتی اشتباه شکست بخورید.
قدم دوم) بررسی بازار محصولات یا خدمات مرتبط با تواناییهای خود
پس از آن که مهارتهای خود را شناختید، اکنون زمان آن رسیده است که بازار را بررسی کنید. معمولاً هر فرد ویژگیهایی دارد که به درد چندین کسبوکار میخورد؛ مثلاً برخی افراد در کنار این که آموزش دهنده خوبی هستند، برگزارکننده خوبی هم برای سمینارهای آنلاین هستند. اما چگونه میتوان مشخص کرد که کدام کسبوکار اینترنتی میتواند به درد ما بخورد؟ در این موقعیت باید نیاز بازار را بررسی کنید. در هر کشور یا منطقه خاص برخی کسبوکارها به راحتی موفق میشوند اما برخی دیگر، با مشکلات زیادی همراه هستند. به عنوان مثال در ایران فروش دارو ممنوع است و در صورت راه اندازی کسبوکار فروش دارو با مشکلات زیادی مواجه میشوید! این در حالی است که در یک کشور دیگر ممکن است به راحتی بتوانید درآمد بسیار خوبی کسب کنید. اگر بازار کسبوکاری خوب باشد، احتمالاً رقیبهای زیادی هم دارد و نمیتوان بدون توجه به این موضوع کسبوکاری را راه اندازی کرد.
قدم سوم) بررسی سایتهای رقیب
در بالا گفتیم که یک نوع کسبوکار موفق رقیبان زیادی دارد! پس اگر به دنبال راهاندازی یک نوع کسبوکار موفق هستید، ابتدا باید رقیبان خود را بررسی کنید. کمی جزئیتر به رقیبان خود نگاه کنید! ممکن است این دسته از رقیبان در کنار خدمات یا محصولاتی که شما مدنظرتان است، خدمات و محصولات دیگری هم ارائه کنند که سود آنها را تا چند برابر افزایش داده است. از طرف دیگر، ممکن است رقیبان شما بر روی یک محصول به صورت تخصصی کار نکرده باشند و شما میتوانید تنها با تخصصی کار کردن بر روی آن محصول یا خدمات فروش بسیار خوبی را تجربه کنید. بنابراین پیشنهاد میکنیم ابتدا سایت رقیب را از نظر محصولات یا خدمات، فعالیت در سایت و شبکههای اجتماعی، میزان محبوبیت در میان کاربران و... بررسی کنید. یکی دیگر از مسائل مهمی که باید در نظر بگیرید، رتبه سایت رقیب در موتورهای جستجو است! شما قرار است سایت خود را برای موتورهای جستجو نظیر گوگل هم سئو کنید؛ پس ابتدا بر روی سایتهایی که رتبه خوبی در میان موتورهای جستجو دارند، تمرکز کنید.
قدم چهارم) راهاندازی سایت مربوط به کسبوکارتان
پس از آن که تصمیم گرفتید چه نوع کسبوکاری راهاندازی کنید، باید سایت آن را راه بیندازید! داشتن سایت برای کسب و کار به شما کمک میکند تا بتوانید اطلاعات خوبی به کاربر ارائه کنید. شاید بگویید که در شبکههای اجتماعی هم میتوان به کاربر اطلاعات مفید ارائه کرد اما تفاوت سایت با شبکههای اجتماعی، این است که محتوای سایت همیشه در دسترس کاربران قرار دارد اما محتوای شبکههای اجتماعی تنها در یک بازه زمانی خاص مورد استفاده قرار میگیرند. برای راه اندازی سایت مربوط به کسبوکارتان میتوانید از سیستمهای مدیریت محتوای آماده استفاده کنید. معمولاً سیستمهای مدیریت محتوای آماده رایگان هستند یا هزینه بسیار کمی دارند و به راحتی میتوانید امکانات دلخواه را به آن اضافه کنید. به طور کلی در سایت خود میتوانید امکانات زیر را داشته باشید:
- امکان معرفی کسبوکار به کاربران
- امکان درج محتوای ارزشمند در بخش وبلاگ سایت
- امکان درج محصولات در بخش فروشگاه سایت
- امکان سفارش و پرداخت آنلاین محصولات یا خدمات توسط کاربران
- امکان دریافت اطلاعات مشتری/کاربر از طریق سایت
- امکان پشتیبانی مشتریان سایت
- و...
برای راهاندازی فروشگاه اینترنتی خود میتوانید از شاپفا و برای راهاندازی سایت مربوط به کسبوکار خود از سیستم وردپرس استفاده کنید. وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای رایگان است که به شما امکان راهاندازی انواع سایت و فروشگاه اینترنتی را میدهد! با استفاده از این سیستم میتوانید هر قالبی را بر روی سایت خود پیاده سازی کنید و در صورت نیاز، امکانات مختلفی را به آن اضافه کنید. مثلاً اگر قصد دارید یک فرم در سایت خود ایجاد کنید، کافی است از افزونه های جانبی وردپرس استفاده و فرم موردنیاز خود را در آن ایجاد کنید.
یک پیشنهاد! پیشنهاد میکنیم برای راه اندازی فروشگاه اینترنتی خود به جای سیستم مدیریت محتوای وردپرس، از شاپفا استفاده کنید. وردپرس به دلیل رایگان بودن پشتیبانی خاصی ندارد و تنها کاربران وردپرسی از شما (معمولاً در ازای دریافت هزینه) پشتیبانی میکنند و برای راهاندازی سایت با وردپرس، باید تخصص آن را داشته باشید. در شاپفا کارشناسان پشتیبانی در خدمت شما هستند تا سایت شما را در صورت بروز مشکل یا نیاز به آموزش، پشتیبانی کنند. همچنین شما میتوانید در کمترین زمان ممکن و تنها با چند کلیک ساده فروشگاه اینترنتی خود را با تمام امکانات مورد نیاز راه اندازی کنید. بنابراین استفاده از شاپفا نسبت به استفاده از وردپرس مزایای زیادی دارد که همین الان میتوانید از آن استفاده کنید.
قدم پنجم) راهاندازی صفحات مربوط به شبکههای اجتماعی
شبکههای اجتماعی مانند یک کاتالیزگر عمل میکنند! در ابتدای کار ممکن است سایت شما در موتورهای جستجو نظیر گوگل حرفی برای گفتن نداشته باشد و شما نیاز به مشتری دارید. شبکههای اجتماعی یک کانال بسیار خوب برای جذب مخاطب و در نهایت مشتری هستند که درآمد خوبی را هم نصیب شما میکنند. در شبکههای اجتماعی محتوای ارزشمند ارائه کنید و در بین آنها، محصولات موردنیاز خود را معرفی کنید. شبکههای اجتماعی مختلف با هم متفاوت هستند و این موضوع که کدام شبکه اجتماعی را انتخاب کنید، کاملاً بستگی به نوع کسبوکار و مخاطبان شما دارد. مثلاً اگر کسبوکار شما تخصصی است، میتوانید از لینکدین استفاده کنید اما اگر کسبوکارتان عمومیتر است، میتوانید از اینستاگرام استفاده کنید.
در حال حاضر بزرگترین شبکه اجتماعی برای بازاریابی کسبوکارها در ایران، اینستاگرام است. اینستاگرام تعداد زیادی از کاربران ایران را جذب کرده است و با توجه به این که محتوای آن بصری است، به راحتی میتوانید محتوای ارزشمند ارائه کنید. توجه داشته باشید که رقابت در اینستاگرام تقریباً زیاد است و برای این که بتوانید مخاطبان زیادی را جلب کنید، باید محتوای ارزشمندی ارائه کنید. برای آن که بتوانید محصولات خود را هم به خوبی به مشتریان معرفی کنید، بهتر است تصاویر با کیفیت را به همراه مشخصات و کاربرد آنها منتشر کنید. سپس کاربر را به سایت دعوت کنید تا خرید خود را انجام دهند.
قدم ششم) آغاز فروش محصول و پشتیبانی از کاربران
هدف اصلی از راهاندازی کسبوکار اینترنتی تنها فروش محصولات و خدمات نیست، بلکه میخواهید فروش پایدار و همیشگی داشته باشید. این اتفاق تنها زمانی میافتد که کاربران و مشتریان کسبوکار از شما راضی باشند! برای جلب رضایت مشتریان پشتیبانی مهمترین قدم در فروش محصول است. هنگامی که مشتریان محصولی را از شما خریداری میکنند، ممکن است کار کردن با آن را بلد نباشند یا پس از دریافت محصول، مشکلی وجود داشته باشد. بنابراین تیم پشتیبانی شما به خوبی آنها را راهنمایی کند و در صورت وجود مشکل، آن را رفع کند. رضایت یک مشتری چندین مشتری دیگر را هم به سمت شما هدایت میکند و عدم رضایت مشتریان، میتواند باعث از بین رفتن مشتریان زیادی شود.
با رعایت 6 قدم بالا به راحتی کسبوکار اینترنتی شما راهاندازی میشود و میتوانید با برنامهریزی برای آن فروش خوبی را تجربه کنید. البته هر یک از این مراحل هم دردسرهای خود را دارد؛ به عنوان مثال برای افزایش مخاطبان خود در شبکههای اجتماعی باید محتوای خوب تولید کنید و تبلیغات گسترده انجام دهید! اما پس انجام آنها به راحتی میتوانید محصولات یا خدمات خود را بفروشید و درآمد بالایی کسب کنید.
کسبوکار اینترنتی خود را در بستر سایت راهاندازی کنیم یا شبکههای اجتماعی؟
اگر قصد راه اندازی کسبوکار اینترنتی را دارید اما نمیدانید یک سایت راهاندازی کنید یا در شبکههای اجتماعی فعالیت کنید، پیشنهاد میکنیم از هر دوی آنها استفاده کنید. با توجه با این که شبکههای اجتماعی ممکن است از دسترس خارج شوند، پیشنهاد میکنیم بستر اصلی کسب و کارتان را بر روی سایت پیاده سازی و از شبکههای اجتماعی برای بازاریابی آن استفاده کنید. در واقع سایت و شبکههای اجتماعی نظیر اینستاگرام مکمل هم هستند و استفاده از هر دوی آنها کمک زیادی به افزایش فروش شما خواهد کرد.
چند سوال رایج در مورد کسبوکار اینترنتی که ممکن است برای شما هم پیش بیاید!
در هنگام راهاندازی کسبوکار اینترنتی، سوالاتی پیش میآید که این سوالات میتواند برای شما هم بوجود بیاید. بهتر است پیش از آن که بخواهید کسب و کارتان را راهاندازی کنید، سوالات خود را برطرف کنید. برخی از سوالات متداول در زمینه کسبوکار اینترنتی عبارتند از:
سوال اول) آیا راهاندازی کسبوکار اینترنتی آسان است و هر کسی میتواند از پس آن بر بیاید؟
راهاندازی کسب و کار کاملاً آسان است اما مدیریت آن ممکن است مشکل باشد! باید حواستان باشد که کسب درآمد از کسب و کار اینترنتی بستگی به مدیریت آن دارد. با این حال اگر کسب و کار درستی را برای راهاندازی انتخاب کرده باشید، میتوانید کسب درآمد بسیار خوبی را تجربه کنید.
سوال دوم) آیا بدون سرمایه هم میتوانیم کسبوکار اینترنتی خود را راهاندازی کنیم؟
بسیاری از کاربران به دنبال راهاندازی کسبوکاری هستند که سرمایه زیادی نخواهد! شما میتوانید به دنبال راهاندازی فروشگاه اینترنتی برای محصولاتی با سرمایه کم باشید یا اگر تخصصی دارید، بدون هزینه آموزشهای ارزشمند تهیه کنید. راهکارهای دیگری هم برای کسبوکار اینترنتی وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به همکاری در فروش اینترنتی اشاره کرد.
سوال سوم) آیا کسب درآمد از اینترنت به مجوز نیاز دارد؟
بسیاری از کسبوکارهای اینترنتی به مجوز خاصی نیاز ندارند و بدون مجوز اجازه فعالیت دارند. تنها تعداد کمی از کسبوکارهای اینترنتی به مجوز نیاز دارند که البته گرفتن مجوز آنها هم کار سختی نیست. مثلاً اگر قصد دارید یک سایت برای فروش محصولات آموزشی داشته باشید، هیچ گونه مجوزی نیاز ندارید و میتوانید از همین الان فروش خود را آغاز کنید.
سوال چهارم) درآمد کسبوکارهای اینترنتی چقدر است؟
این سوال مهم است و کاربران زیادی آن را میپرسند! درآمد یک کسبوکار اینترنتی کاملاً بستگی به همان کسبوکار دارد و نمیتوان گفت کسبوکار اینترنتی چقدر درآمد دارد. کسبوکارهایی وجود دارند که در همان ابتدای راه شکست میخورند و از طرف دیگر، کسبوکارهایی هم وجود دارند که درآمدهای چند صد میلیونی را در ماه تجربه میکنند. میزان درآمد یک کسبوکار اینترنتی به موارد زیادی بستگی دارد که از مهمترین آنها میتوان به نوع محصول، بازاریابی، تعداد مشتریان، میانگین قیمت محصولات و... اشاره کرد.
نتیجهگیری
اگر به دنبال راهاندازی کسبوکار اینترنتی هستید، باید ابتدا به خوبی آن را بشناسید. در این مقاله به بررسی کامل کسبوکار اینترنتی، انواع آن، مراحل راهاندازی کسبوکار اینترنتی پرداختیم و در نهایت به برخی از سوالات متداول پاسخ دادیم. امیدواریم که این مقاله توانسته باشد در زمینه راهاندازی کسبوکار اینترنتی به شما کمک کند.