ارور Mixed content چیست و چطور رفع می‌شود؟
تا به حال وارد یک فروشگاه شده‌اید که ویترین آن شیک و مدرن باشد، اما وقتی داخل می‌شوید، با قفسه‌های قدیمی و کالاهای خاک‌گرفته روبرو شوید؟ حس ناخوشایند و عدم اعتماد به شما دست می‌دهد، درست است؟ در دنیای آنلاین هم، وب‌سایتی که با پروتکل امن HTTPS شروع به کار میکند اما در ادامه از منابع ناامن HTTP استفاده میکند، دقیقاً همین حس را به کاربران منتقل میکند. به این وضعیت، "محتوای ترکیبی" یا Mixed Content می‌گویند.
آیا می‌دانید که همین خطای به ظاهر کوچک میتواند چه تهدید بزرگی برای امنیت سایت شما و اعتماد کاربرانتان باشد؟ آیا میخواهید بدانید که چرا مرورگرها به این موضوع حساس هستند و چگونه میتوانید این مشکل را برای همیشه از وب‌سایت خود ریشه‌کن کنید؟
در این راهنمای جامع، قصد داریم به طور کامل به بررسی مفهوم Mixed Content بپردازیم، انواع آن را بشناسیم، دلایل اهمیت رفع آن را درک کنیم و مهم‌تر از همه، گام به گام روش‌های شناسایی و رفع این خطای امنیتی را با هم مرور کنیم. پس با ما همراه باشید.
Mixed Content چیست؟
به زبان ساده، خطای Mixed Content زمانی رخ می‌دهد که یک صفحه وب از طریق پروتکل امن HTTPS بارگذاری می‌شود، اما برخی از منابع آن صفحه (مانند تصاویر، فایل‌های CSS، اسکریپت‌های جاوااسکریپت، فونت‌ها یا ویدئوها) همچنان از طریق پروتکل ناامن HTTP فراخوانی می‌شوند.
پروتکل HTTPS یک لایه امنیتی با استفاده از SSL/TLS ایجاد میکند که ارتباط بین مرورگر کاربر و سرور وب‌سایت را رمزگذاری میکند. این رمزگذاری تضمین میکند که داده‌ها در حین انتقال، توسط افراد ناشناس قابل دسترسی یا تغییر نیستند. اما وقتی محتوای ترکیبی وجود دارد، این زنجیره امنیتی شکسته می‌شود.
مرورگر صفحه اصلی را از طریق HTTPS امن بارگذاری کرده است، اما سپس برای دریافت برخی منابع به HTTP ناامن متوسل می‌شود. این امر میتواند یک "حفره امنیتی" در صفحه امن ایجاد کند و آن را در برابر حملات آسیب‌پذیر کند. مرورگرها این وضعیت را تشخیص داده و به کاربر در مورد ناامن بودن صفحه هشدار می‌دهند.
این اتفاق حتی پس از نصب گواهی SSL و ارتقاء سایت به HTTPS ممکن است رخ دهد. در این حالت، با وجود نصب گواهی SSL، ممکن است همچنان در کنار آدرس سایت در مرورگر، هشدارهایی مانند “Not Secure” مشاهده شود.
انواع Mixed Content
محتوای ترکیبی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
1. Mixed Passive Content (محتوای ترکیبی غیرفعال)
این نوع Mixed Content شامل منابعی است که بر عملکرد صفحه تأثیر نمی‌گذارند و فقط نمایش آن را تغییر می‌دهند. مانند تصاویر، فایل‌های صوتی و تصویری. مرورگرها معمولاً این نوع محتوا را بارگذاری می‌کنند، اما ممکن است هشدار امنیتی در نوار آدرس نمایش داده شود (مانند قفل زرد در فایرفاکس یا علامت "اطلاعات" در کروم).
اگرچه این نوع محتوا مستقیماً به امنیت اطلاعات کاربر آسیب نمی‌زند، اما میتواند تجربه کاربری را تحت تأثیر قرار داده و اعتماد آن‌ها را کاهش دهد. کاربران با دیدن هشدار امنیتی ممکن است گمان کنند که کل سایت ناامن است.
2. Mixed Active Content (محتوای ترکیبی فعال)
این نوع Mixed Content شامل منابعی است که بر عملکرد صفحه تأثیر می‌گذارند و می‌توانند رفتار صفحه را تغییر دهند. مانند فایل‌های جاوااسکریپت، CSS، iframe ها، درخواست‌های XMLHttpRequest، و منابع ارسالی از طریق CSS (مانند فونت‌ها یا تصاویر پس‌زمینه). این نوع محتوا به مراتب خطرناک‌تر است، زیرا یک مهاجم میتواند با دستکاری این منابع ناامن، کنترل بخش‌هایی از صفحه را در دست بگیرد یا اطلاعات حساس کاربر (مانند کوکی‌ها یا اطلاعات ورود) را به سرقت ببرد.
مرورگرها معمولاً محتوای ترکیبی فعال را به دلیل خطرات امنیتی بالقوه مسدود می‌کنند. این مسدودسازی میتواند باعث از کار افتادن بخش‌هایی از وب‌سایت شود که به آن منابع وابسته هستند، که منجر به تجربه کاربری بسیار ضعیف و اختلال در عملکرد سایت می‌شود.
چرا رفع خطای Mixed Content اهمیت دارد؟
رفع خطای Mixed Content نه تنها برای امنیت سایت شما ضروری است، بلکه بر عوامل مهم دیگری نیز تأثیر می‌گذارد:
1. افزایش امنیت سایت
همانطور که اشاره شد، اصلی‌ترین دلیل اهمیت رفع این خطا، افزایش امنیت سایت فروشگاهی یا غیرفروشگاهی است. با اطمینان از اینکه تمام منابع از طریق HTTPS بارگذاری می‌شوند، یک کانال ارتباطی کاملاً رمزگذاری شده بین کاربر و سرور برقرار می‌شود و از حملات مختلف مانند استراق سمع (eavesdropping)، دستکاری اطلاعات (tampering) و جعل هویت (impersonation) جلوگیری می‌شود.
2. حفظ اعتماد کاربران
هشدارهای امنیتی مرورگرها به کاربران نشان می‌دهد که سایت به طور کامل امن sudden نیست. این مسئله میتواند باعث از دست رفتن اعتماد کاربران، به خصوص در سایت‌هایی که اطلاعات حساس مانند اطلاعات پرداخت یا اطلاعات شخصی را جمع‌آوری می‌کنند، شود. کاربران ممکن است سایت را ترک کنند و به سایت‌های رقیب که گواهی SSL معتبر و بدون خطای Mixed Content دارند مراجعه کنند.
3. تأثیر بر سئو (SEO)
موتورهای جستجو مانند گوگل، امنیت سایت را یکی از فاکتورهای رتبه‌بندی سئو در نظر می‌گیرند. سایت‌هایی که از HTTPS استفاده می‌کنند و عاری از خطاهای Mixed Content هستند، معمولاً در نتایج جستجو رتبه بهتری کسب می‌کنند. خطاهای Mixed Content و هشدارهای امنیتی مرتبط میتواند به کاهش رتبه سایت در نتایج جستجو منجر شود.
4. کاهش نرخ پرش (Bounce Rate)
هشدارهای امنیتی و تجربه کاربری ضعیف ناشی از مسدود شدن منابع میتواند باعث شود کاربران بلافاصله سایت شما را ترک کنند. این منجر به افزایش نرخ پرش می‌شود که سیگنال منفی برای موتورهای جستجو است و نشان می‌دهد کاربران تجربه خوبی در سایت شما نداشته‌اند.
5. جلوگیری از مسدود شدن محتوا توسط مرورگرها
مرورگرهای مدرن به طور فزاینده‌ای در مورد محتوای ترکیبی سخت‌گیرانه‌تر عمل می‌کنند. به خصوص محتوای ترکیبی فعال اغلب به طور کامل مسدود می‌شود. این مسدودسازی میتواند عملکرد سایت را مختل کند و باعث از کار افتادن بخش‌های مهمی از آن شود.
شناسایی و رفع خطای Mixed Content
شناسایی منابع ناامنی که باعث بروز خطای Mixed Content می‌شوند، اولین قدم برای رفع این مشکل است. چندین روش برای انجام این کار وجود دارد:
استفاده از کنسول مرورگر
ابزارهای توسعه‌دهنده مرورگرها (Developer Tools) یکی از بهترین ابزارها برای شناسایی خطاهای Mixed Content هستند. در اکثر مرورگرها مانند کروم و فایرفاکس، میتوانید با فشردن کلید F12 این ابزارها را باز کنید. سپس به تب Console بروید و هشدارهای مربوط به Mixed Content را بررسی کنید. این هشدارها معمولاً شامل اطلاعاتی در مورد منبع ناامن و آدرس HTTP آن هستند.
بررسی کد منبع صفحه
روش دیگر برای شناسایی منابع HTTP، بررسی دستی کد منبع صفحه است. با کلیک راست روی صفحه و انتخاب گزینه "View Page Source" یا مشابه آن، میتوانید کد HTML صفحه را مشاهده کنید. سپس میتوانید عبارت "http://" را در کد جستجو کنید تا تمام منابعی که از طریق HTTP بارگذاری می‌شوند را پیدا کنید. این روش ممکن است برای صفحات پیچیده و بزرگ زمان‌بر باشد.
استفاده از ابزارهای آنلاین
ابزارهای آنلاین مختلفی وجود دارند که می‌توانند سایت شما را اسکن کرده و خطاهای Mixed Content را شناسایی کنند. این ابزارها معمولاً گزارشی جامع از تمام منابع ناامن و محل آن‌ها در کد سایت ارائه می‌دهند و فرآیند شناسایی را بسیار ساده‌تر می‌کنند.
4
رفع منابع HTTP و تغییر به HTTPS
پس از شناسایی منابع ناامن، نوبت به اصلاح آن‌ها می‌رسد. این کار شامل تغییر آدرس این منابع از HTTP به HTTPS است. چندین سناریو و راه حل برای این مرحله وجود دارد:
منابع داخلی سایت
اگر منابع ناامن (مانند تصاویر، فایل‌های CSS یا جاوااسکریپت) روی سرور خودتان قرار دارند، باید مطمئن شوید که نسخه HTTPS آن‌ها در دسترس است. سپس در کد سایت خود، آدرس این منابع را از "http://" به "https://" تغییر دهید. این کار معمولاً در فایل‌های قالب، کدهای سفارشی یا تنظیمات CMS (مانند وردپرس) انجام می‌شود. اگر از یک پلتفرم فروشگاه ساز مانند شاپفا استفاده می‌کنید، این پلتفرم معمولاً به‌طور پیش‌فرض از HTTPS برای تمام منابع استفاده میکند و تنظیمات ساده‌ای برای اطمینان از بارگذاری امن تمام محتوا در اختیار شما قرار می‌دهد.
منابع خارجی
اگر از منابع خارجی مانند کتابخانه‌های جاوااسکریپت از CDN ها یا تصاویری از سایت‌های دیگر استفاده می‌کنید، باید بررسی کنید که آیا نسخه HTTPS آن منبع در دسترس است یا خیر. اگر نسخه HTTPS وجود دارد، آدرس را به آن تغییر دهید. اگر نسخه HTTPS در دسترس نیست، بهتر است آن منبع را دانلود کرده و روی سرور خودتان آپلود کنید و سپس از طریق HTTPS به آن لینک دهید. در صورتی که منبع مورد نظر ضروری نیست، میتوانید آن را به طور کامل حذف کنید.
استفاده از Relative URLs
یکی از راه‌های جلوگیری از Mixed Content در آینده، استفاده از آدرسهای نسبی (Relative URLs) به جای آدرسهای مطلق (Absolute URLs) است. آدرس مطلق شامل پروتکل، دامنه و مسیر کامل فایل است (مثلاً https://example.com/images/logo.png)، در حالی که آدرس نسبی فقط مسیر فایل را مشخص میکند (مثلاً /images/logo.png). با استفاده از آدرسهای نسبی، مرورگر به طور خودکار پروتکل صفحه فعلی (HTTP یا HTTPS) را برای بارگذاری منبع استفاده میکند و از بروز خطای Mixed Content جلوگیری می‌شود.
اعمال تغییرات در پایگاه داده
در برخی از سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) مانند وردپرس، ممکن است آدرسهای HTTP در پایگاه داده ذخیره شده باشند. در این صورت، علاوه بر تغییر آدرس‌ها در کد، نیاز است که آدرسهای موجود در پایگاه داده نیز به HTTPS تغییر داده شوند. این کار را می‌توان با استفاده از افزونه‌ها یا ابزارهای مدیریت پایگاه داده انجام داد. دقت در این مرحله بسیار مهم است، زیرا تغییر نادرست در پایگاه داده میتواند به سایت آسیب برساند.
استفاده از افزونه‌ها و ابزارها در وردپرس
برای سایت‌های وردپرسی، افزونه‌های متعددی وجود دارند که به شناسایی و رفع خطای Mixed Content کمک می‌کنند. این افزونه‌ها معمولاً به طور خودکار آدرسهای HTTP را در صفحات سایت به HTTPS تغییر می‌دهند، که فرآیند رفع مشکل را بسیار ساده میکند.
5
تست نهایی
پس از اعمال تغییرات لازم برای رفع خطای Mixed Content، بسیار مهم است که سایت خود را به طور کامل تست کنید تا مطمئن شوید که هیچ منبع ناامنی باقی نمانده است. میتوانید مجدداً از کنسول مرورگر یا ابزارهای آنلاین برای بررسی سایت استفاده کنید. همچنین، بهتر است سایت را در مرورگرهای مختلف و دستگاه‌های متفاوت بررسی کنید تا از رفع کامل مشکل اطمینان حاصل شود.
عواقب نادیده گرفتن Mixed Content
نادیده گرفتن خطای Mixed Content میتواند عواقب جدی برای سایت شما داشته باشد. علاوه بر کاهش امنیت و از دست دادن اعتماد کاربران، این خطا میتواند منجر به موارد زیر شود:
- هشدارهای امنیتی مداوم: کاربران با هشدارهای مداوم مرورگر مواجه خواهند شد که تجربه کاربری را مختل میکند.
- مسدود شدن منابع کلیدی: مرورگرها ممکن است فایل‌های حیاتی مانند فایل‌های جاوااسکریپت یا CSS را مسدود کنند که باعث از کار افتادن عملکرد یا ظاهر سایت می‌شود.
- کاهش ترافیک سایت: کاربران با دیدن هشدارهای امنیتی یا تجربه کاربری ضعیف، احتمالاً سایت را ترک کرده و دیگر به آن باز نخواهند گشت، که منجر به کاهش ترافیک می‌شود.
- تأثیر منفی بر برند: سایت ناامن میتواند به اعتبار و برند شما آسیب برساند.
پیشگیری از Mixed Content در آینده
برای جلوگیری از بروز خطای Mixed Content در آینده، رعایت نکات زیر میتواند مفید باشد:
- همیشه از HTTPS استفاده کنید: هنگام لینک دادن به منابع داخلی یا خارجی، همیشه از پروتکل HTTPS استفاده کنید.
- از آدرسهای نسبی استفاده کنید: تا حد امکان از آدرسهای نسبی برای منابع داخلی استفاده کنید.
- قالب‌ها و افزونه‌های به‌روز و معتبر: از قالب‌ها و افزونه‌هایی استفاده کنید که به طور منظم به‌روزرسانی می‌شوند و از شیوه‌های امنیتی مدرن پشتیبانی می‌کنند.
- تست مداوم: پس از هرگونه تغییر در سایت، آن را برای وجود خطاهای Mixed Content تست کنید.
Mixed Content، یعنی بارگذاری منابع ناامن HTTP در یک صفحه امن HTTPS، یک آسیب‌پذیری جدی است که امنیت وب‌سایت را به خطر انداخته، اعتماد کاربران را خدشه‌دار کرده و بر سئو نیز تأثیر منفی می‌گذارد. شناسایی و رفع این خطا از طریق کنسول مرورگر، کد منبع یا ابزارهای آنلاین، و جایگزینی آدرسهای HTTP با HTTPS برای منابع داخلی و خارجی، همراه با استفاده از آدرسهای نسبی، برای حفظ یک تجربه کاربری امن و قابل اعتماد ضروری است. نادیده گرفتن Mixed Content عواقب ناخوشایندی برای امنیت، اعتبار و عملکرد وب‌سایت به دنبال خواهد داشت.
