کوکی مرورگر چیست و چرا اهمیت دارد؟

کوکی‌ها، فایل‌هایی هستند که اطلاعات مفیدی را در کامپیوتر شما ذخیره می‌کنند. اطلاعاتی که از نحوه رفتار شما در وب سایت‌ها به دست می‌آورند. مهم‌ترین کاربرد Cookieها این است که کمک می‌کنند تا شما در مراجعات بعدی خود به سایت‌‌ها تجربه بهتری داشته باشید. اگرچه برخی به کوکی‌ها شک دارند و آن‌ها را جاسوسانی کوچک می‌دانند که به دنبال اطلاعات ارزشمند بعضی کاربران هستند.

اگر هنوز تعریف کوکی‌ها برای شما مبهم است یا این که شما هم به این فایل‌های کوچک متنی مشکوک شده‌اید، عجله نکنید. در این مقاله کاملا به این موضوع خواهیم پرداخت که کوکی در مرورگر چیست و چه کاربردی دارد. هم‌چنین دلیل استفاده از آن و خطرناک بودن یا نبودن آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

کوکی مرورگر چیست؟ معنی cookies در کامپیوتر

زمانی که به یک سایت برای اولین بار مراجعه می‌کنید، سایت اطلاعات مهمی از نحوه رفتار شما را استخراج می‌کند. این اطلاعات همگی در یک فایل متنی فشرده قرار می‌گیرند و از مرورگر درخواست می‌شود تا این فایل کوکی را روی کامپیوتر شما ذخیره کند. سپس وقتی دوباره به همان سایت مراجعه می‌کنید، سرور وبسایت از مرورگر می‌خواهد که اطلاعات ذخیره شده را از روی حافظه کامپیوتر فراخوانی کند و براساس این فایل کوکی تنها اطلاعات خاصی را به شما نمایش می‌دهد. به این ترتیب، شما به سایت، درست با همان اطلاعات و تنظیماتی که در مراجعه قبلی وارد کرده بودید، دسترسی پیدا می‌کنید.

برای مثال، تصور کنید که شما وارد برای اولین بار وارد یک سایت شده‌اید که با فروشگاه ساز حرفه‌ای ایجاد شده است. در این فروشگاه بدون این که ثبت نام کرده باشید، چند محصول را به سبد خرید خود اضافه می‌کنید؛ ولی بدون این که مراحل خرید را تکمیل کنید، مرورگرتان بسته می‌شود. حالا هر زمانی که مجدد به این سایت مراجعه کنید، می‌بینید که محصولات شما هنوز در سبد خرید به انتظارتان نشسته‌اند، چرا که کوکی‌ها این اطلاعات را برای شما ذخیره کرده بودند تا در زمان مراجعه بعدی دوباره فراخوانی شوند.

انواع کوکی در مرورگر چیست؟ آشنایی با انواع کوکی ها در مرورگر

کوکی‌ها انواع مختلف و کاربردهای متفاوتی دارند که بد نیست با آن‌ها آشنا باشید. به ویژه اگر مدیر یک سایت خبری، آموزشی، فروشگاه فایل یا غیره هستید. آشنایی با این کوکی‌ها قطعا دید بهتری به شما می‌بخشد.

• کوکی شخص اول یا First-Party Cookie؛ امن‌ترین نوع کوکی در مرورگر

این نوع کوکی‌ها توسط همان سایتی که کاربر در حال بازدید از آن است، ایجاد می‌شوند و از بالاترین امنیت ممکن برخوردارند.

• کوکی شخص ثالث یا Third-Party Cookie؛ نوع کوکی در اینستا چیست؟

کوکی‌های شخص ثالث توسط سایتی غیر از سایت اصلی ایجاد می‌شوند. برای مثال تصور کنید که در میان یک سایت ویدیویی از یوتیوب بارگذاری شده و شما روی آن کلیک می‌کنید تا پخش شود. در این صورت کوکی‌های شخص ثالث از سمت یوتیوب ایجاد شده و در مرورگر ثبت می‌شوند. نمونه‌های دیگر کوکی‌های شخص ثالث می‌توان به cookieهای شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد یا کوکی‌هایی ردیابی که برای تبلیغات مورد استفاده قرار می‌گیرند. متاسفانه این کوکی‌ها همیشه امن نیستند و خوشبختانه به راحتی می‌توان آن‌ها را در مرورگر مسدود کرد.

• کوکی موقت یا Session Cookies؛ کوکی سشن از انواع کوکی در مرورگر

این کوکی‌ها که حاوی رشته‌ای از حروف و اعداد منحصر به فرد هستند، این وظیفه را دارند که داده‌های مربوط به هر کاربر را تا زمانی که در سایت حضور دارد، حفظ کنند و آن‌ها را به هم ارتباط دهند. به بیان دیگر این کوکی‌ها به محض ورود کاربر به سایت ایجاد می‌شوند و رفتار آن را تا زمان خروج ثبت می‌کنند و بعد از بسته شدن سایت هم به صورت خودکار حذف خواهند شد.

• کوکی دائمی یا Persistent Cookies؛ ماندگارترین نوع کوکی در مرورگر

این کوکی‌ها برخلاف کوکی موقت بعد از بسته شدن سایت توسط کاربر حذف نمی‌شوند؛ بلکه برای مراجعات بعدی کاربر به سایت حفظ خواهند شد. البته این کوکی‌ها هم تاریخ انقضایی دارند و پس از پایان این مدت اگر دوباره به روز رسانی نشوند، از بین خواهند رفت.

کاربرد کوکی چیست؟ کاربرد کوکی ها در مرورگر

اصلی‌ترین کاربرد کوکی‌ها در مرورگر؛ بهبود تجربه کاربری است. اطلاعات ذخیره شده در کوکی‌ها کمک می‌کنند تا کاربران در مراجعات بعدی خود به سایت‌ها خیلی راحت‌تر و سریع‌تر جستجو کنند و به آن ‌چه می‌خواهند برسند. پس می‌توان گفت که مثل پاپ آپ‌ها استفاده درست از آن‌ها می‌تواند حتی به صورت غیرمستقیم بهبود سئو سایت را به همراه دارد. (در این باره می‌توانید در «تاثیر پاپ آپ در سئو سایت چیست؟» بیشتر بخوانید.) در ادامه به صورت جزیی و دقیق‌تر به این می‌پردازیم که وظیفۀ کوکی در مرورگر چیست و چه کاربردی دارد؟

1- بهبود تجربه کاربری؛ مهم‌ترین کاربرد کوکی و سشن

با هر بار مراجعه کاربر به سایت اصطلاحا یک جلسه یا Session تشکیل می‌شود که با خروج آن بسته خواهد شد. کوکی‌های موقت هم برای ذخیره کردن اطلاعات کاربر در مدت این جلسات ایجاد می‌شوند. برای مثال تصور کنید که شما در صفحه اصلی یک سایت فروشگاهی اطلاعات کاربری خود را وارد می‌کنید. به محض وارد شدن به حساب کاربری‌تان، سرور وبسایت یک کوکی جلسه ایجاد کرده و آن را برای مرورگر شما ارسال می‌کند.

اطلاعات ذخیره شده روی همین کوکی است که به سایت کمک می‌کند تا در صفحه اصلی نام شما را نمایش دهد و مثلا به شما خوش آمد بگویید. هم‌چنین، زمانی که به سراغ لیست محصولات می‌روید و روی یک کفش کلیک می‌کنید، باز هم این کوکی جلسه است که اطلاعات شما را برای صفحه جدید فراخوانی می‌کند تا سایت بداند که شما کدام کاربر هستید، بدون این که نیاز باشد دوباره وارد حساب کاربری خود شوید.

2- شخصی سازی سایت؛ مهم‌ترین کاربرد کوکی

کوکی‌ها تنظیمات و اطلاعات کاربر را برای هر سایت ذخیره می‌کنند. این امر هم به سود مدیر وبسایت است و کمک می‌کند تا براساس کوکی، اطلاعات خاص و موردپسند کاربر را به او نمایش دهد و هم به سود کاربر است. برای مثال اگر شما تنظیماتی را در یک سایت ایجاد کرده‌اید، با کمک کوکی‌ها نیازی نیست که با هر بار ورود به سایت آن‌ها را تکرار کنید. هم‌چنین، زمانی که در یک فروشگاه اینترنتی چند محصول را به سبد خرید خود اضافه می‌کنید؛ اما به هر دلیلی موفق به پرداخت وجه و تکمیل خرید نمی‌شوید، تمام محصولات انتخاب شده توسط شما در سبد می‌مانند تا دوباره برای خرید آن‌ها مراجعه کنید.

به علاوه، زمانی که شما از یک سایت خارج می‌شود، نام کاربری و رمز عبور شما می‌تواند در یک کوکی ذخیره شده و به مرورگر ارسال شود. به این ترتیب، دفعه بعد که به سایت مراجعه می‌کنید، اطلاعات از کوکی روی سرور سایت فراخوانی می‌شوند و شما مجبور نمی‌شوید که برای لاگین شدن، دوباره آن‌ها را وارد کنید.

3- ردیابی کاربر برای تبلیغات هدفمند؛ جالب‌ترین کاربرد cookie

گاهی کوکی‌ها با هدف ردیابی کاربر در وب سایت ایجاد می‌شوند. این کوکی‌ها، مسیر و صفحاتی را که کاربر از آن‌ها بازدید کرده، ثبت می‌کنند و آن را به مرورگر می‌فرستند. این کوکی‌ها، معمولا از نوع Cookieهای شخص ثالث هستند و بیشتر برای تبلیغات مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای این که کاربرد این کوکی‌ها را در تبلیغات بهتر متوجه شوید، تصور کنید که شما قبلا در یک سایت، روی کفشی کلیک کرده و صفحه آن را باز کرده‌اید. این فعالیت توسط یک کوکی ردیابی، ثبت و برای مرورگر ارسال شده است.

حالا هر زمان که در اینترنت به وب گردی مشغول می‌شوید و به سایت‌های مختلف مراجعه می‌کنید با تبلیغات کفش مواجه می‌شوید. در واقع، شرکت‌های تبلیغاتی از اطلاعات ثبت شده توسط کوکی شخص ثالث متوجه می‌شوند که شما به خرید کفش علاقه نشان داده‌اید. پس از همین موضوع برای نمایش تبلیغات هدفمند استفاده می‌کنند تا شما را دوباره به سمت خرید محصول بکشانند. البته تبلیغات تنها کاربرد کوکی‌های شخص ثالث نیست و متاسفانه این کوکی‌ها برای ثبت ناشناس فعالیت کاربران هم مورد استفاده قرار می‌گیرند که خوشبختانه به ندرت اتفاق می‌افتد.

اهمیت وجود کوکی ها در مرورگر چیست؟ دلیل استفاده از کوکی

تا این جای مقاله خواندید که کوکی در مرورگر چیست و چه کاربردی دارد؛ اما شاید هنوز شک دارید که واقعا استفاده از این کوکی‌ها ضروری است؟ بدون وجود کوکی‌ها شاید هرگز وب‌گردی لذت بخش نمی‌شد. این کوکی‌ها هستند که شرایط را برای کاربران ساده می‌کنند و باعث شیرین شدن تجربه کاربر در استفاده از سایت می‌شوند. از طرف دیگر، این کوکی‌ها برای مدیران سایت‌ها هم سودمند هستند. گوگل به وبسایت‌هایی که با افزایش سرعت سایت، استفاده از کوکی‌ها و غیره تجربه کاربری بهتری را خلق می‌کنند، علاقه بیشتری نشان می‌دهد. در نتیجه، امتیازات بالاتری هم برای سئو آن‌ها در نظر می‌گیرد.

البته از نگاه تخصصی‌تر هم می‌توان اهمیت کوکی‌ها در مرورگر را زیر ذره‌بین قرار داد. هر درخواست کاربر در پروتکل HTTP به صورت مجزا ثبت می‌شود، پس هر عملی که در یک سایت انجام می‌دهیم، مستقل از درخواست‌های دیگر به سرور ارسال می‌شود. به این معنی ده‌ها درخواست از کاربران مختلف هم‌زمان به دست سرور می‌رسد. اگر کوکی‌ها نبودند، سرورها نمی‌توانستند درخواست‌های پی در پی را مدیریت و برای هر کاربر دسته بندی کنند. مسلما این موضوع می‌توانست مشکلات بسیاری را به وجود آورد. مشکلاتی که تنها با ذخیره یک فایل فشرده به نام کوکی حل شده‌اند.

آیا کوکی ها خطرناک هستند؟ بررسی امنیت کوکی ها در مرورگر

خیلی از کاربران این اعتقاد را دارند که کوکی‌ها جاسوسان کوچکی هستند که می‌تواند به اطلاعات آن‌ها دسترسی پیدا کنند. برخی دیگر هم که به فکر راه اندازی فروشگاه اینترنتی یا سایت خود هستند، از این می‌ترسند که ویروس از‌ سیستم کاربران، به اطلاعات داخل کوکی دسترسی پیدا کند. باید بگوییم که کوکی‌ها فایل‌های ساده متنی هستند و اصلا به اطلاعات شخصی سیستم شما دسترسی نخواهند داشت. تنها اطلاعات مهمی که در یک کوکی ذخیره سازی می‌شود، همان رمز عبور سایت‌ها است که معمولا این پسوردها هم به روش‌های مختلف کدگذاری می‌شوند تا کسی نتواند از آن‌ها سو استفاده کند.

با این وجود تنها در دو صورت است که کوکی‌ها می‌توانند خطرناک باشند. اول این که شما از یک سیستم عمومی مثلا در کافی نت استفاده کنید و اجازۀ ذخیرۀ رمز عبور، شماره کارت بانکی و غیره خود را به کوکی‌ها بدهید. دوم این که کوکی‌ها سرقت شوند. البته، سایتی که اطلاعات شما را به صورت کوکی ذخیره می‌کند، در 99 درصد مواقع ایمن است؛ اما اگر هکری میان سایت و مرورگر شما قرار بگیرد و اطلاعات کوکی را کپی کند، مسلما برای شما مشکلات ساز خواهد شد. هک شدن کوکی‌ها کار بسیار دشواری است و به ندرت اتفاق می‌افتد؛ اما غیرممکن نیست.  

طراحی سایت‌های کاربر پسند با فروشگاه ساز شاپفا

در این مقاله به این سوال پاسخ دادیم که کوکی در مرورگر چیست و چه کاربردی دارد. هم‌چنین نگاهی به اهمیت و خطراتی که ممکن است به وجود آورد، داشتیم. تمام سایت‌ها می‌توانند از کوکی‌ها برای بهبود تجربه کاربری خود استفاده کنند. به این ترتیب کاربران‌شان مجبور نخواهند شد که برای هر بار ورود به سایت اطلاعات یا تنظیمات خود را تکرار کنند. در واقع استفاده از کوکی‌ها، مثل فروشگاه‌هایی که با شاپفا راه‌اندازی می‌شوند، هم مدیر سایت و هم کاربر را راضی نگه می‌دارند.

فروشگاه‌هایی که با شاپفا راه‌اندازی می‌شوند، رابط کاربری آسان و در عین حال جذابی دارند. طراحی این سایت‌ها به راحتی و با چند کلیک امکان پذیر است و کاربران هم از آن‌ها لذت می‌برند. نظر شما در مورد کوکی‌ها چیست؟ به عنوان یک مدیر سایت چه تنظیماتی را برای کوکی‌های سایت خود اعمال کرده‌اید؟ اگر یک کاربر هستید، آیا کوکی تمام سایت‌ها را قبول می‌کنید؟ نظرات خود را با ما در بخش دیدگاه‌ها به اشتراک بگذارید.