فرمت تصویر Webp چیست و چه مزایا و محدودیت‌هایی دارد؟
در دنیای پویای وب مدرن، بهینه‌سازی تصاویر به عنوان سنگ بنای تجربه کاربری روان و کارآمد و همچنین عملکرد بهینه وبسایت در موتورهای جستجو، نقشی محوری و غیرقابل انکار ایفا می‌کند. سرعت بارگذاری صفحات وب، به طور مستقیم بر نرخ پرش کاربران، رضایت آن‌ها و در نهایت، موفقیت کسب‌وکار آنلاین تأثیر می‌گذارد.
تصاویر، به عنوان یکی از سنگین‌ترین عناصر صفحات وب، همواره چالش‌هایی را در زمینه بهینه‌سازی به همراه داشته‌اند. در این میان، فرمت WebP، که در سپتامبر سال ۲۰۱۰ توسط غول فناوری، گوگل، معرفی شد، به عنوان یک راهکار نوآورانه و یک جایگزین مدرن و کارآمد برای فرمتهای تصویری سنتی و پرکاربرد مانند JPEG (Joint Photographic Experts Group) و PNG (Portable Network Graphics) ارائه شد.
این فرمت نوین با بهره‌گیری از تکنیک‌های فشرده‌سازی پیشرفته و هوشمندانه، ضمن حفظ کیفیت بصری قابل قبول و در بسیاری از موارد، حتی بهتر از فرمتهای قدیمی‌تر، قادر است حجم فایل‌های تصویری را به طور چشمگیری کاهش دهد. این ویژگی منحصربه‌فرد، WebP را به یک دارایی ارزشمند برای توسعه‌دهندگان وب و صاحبان وبسایت‌ها تبدیل کرده و توجه گسترده‌ای را به خود جلب نموده است. در ادامه قصد داریم با این فرمت بیشتر آشنا شویم.
WebP چیست؟
WebP در هسته خود، یک فرمت تصویری چندمنظوره است که با هدف ارائه تعادلی بهینه بین حجم فایل و کیفیت تصویر طراحی شده است. این فرمت از الگوریتم‌های فشرده‌سازی پیچیده و کارآمد برای کاهش اندازه فایل‌ها استفاده می‌کند، بدون آنکه افت کیفیت بصری به طور محسوس برای کاربران قابل تشخیص باشد.
یکی از ویژگی‌های برجسته WebP، پشتیبانی همزمان از هر دو روش فشرده‌سازی با اتلاف (Lossy compression) و بدون اتلاف (Lossless compression) است. این انعطاف‌پذیری به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا بر اساس نوع تصویر و نیازهای خاص پروژه، بهترین روش فشرده‌سازی را انتخاب کنند.
در حالت فشرده‌سازی با اتلاف، برخی از داده‌های غیرضروری تصویر حذف می‌شوند تا حجم فایل کاهش یابد. الگوریتم‌های پیشرفته WebP در این حالت تلاش میکنند تا این حذف داده به گونه‌ای انجام شود که کمترین تأثیر منفی بر کیفیت بصری تصویر داشته باشد. در مقابل، فشرده‌سازی بدون اتلاف، تمامی داده‌های تصویر را حفظ می‌کند و امکان بازگردانی کامل تصویر اصلی را فراهم می‌سازد. اگرچه در این حالت، میزان کاهش حجم فایل معمولاً کمتر از فشرده‌سازی با اتلاف است، اما برای تصاویری که حفظ جزئیات دقیق در آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
علاوه بر این، WebP قابلیت‌های پیشرفته دیگری را نیز در خود جای داده است که آن را از فرمتهای سنتی متمایز می‌کند. مثلا:
پشتیبانی از کانال آلفا (Alpha Channel): این قابلیت WebP امکان ایجاد تصاویر با پس‌زمینه‌های شفاف را فراهم می‌کند، قابلیتی که در طراحی‌های مدرن وب و رابط‌های کاربری بسیار حائز اهمیت است.
پشتیبانی از انیمیشن‌ها: باورکردنی نیست؛ اما WebP از انیمیشنهای ساده نیز پشتیبانی می‌کند. این فرمت می‌تواند جایگزینی کارآمد برای فرمتهای انیمیشنی سنگین مانند GIF باشد، با این مزیت که حجم فایل‌های انیمیشنی WebP معمولاً به مراتب کمتر است.
به طور خلاصه، فرمت WebP با ترکیب فشرده‌سازی کارآمد، حفظ کیفیت بصری بالا و ارائه قابلیت‌های متنوع مانند پشتیبانی از شفافیت و انیمیشن، به عنوان یک انتخاب هوشمندانه و ایده‌آل برای بهینه‌سازی تصاویر در محیط وب شناخته می‌شود. اگرچه در ابتدای ظهور، محدودیت‌هایی در زمینه پشتیبانی توسط مرورگرهای قدیمی‌تر وجود داشت، اما با گذشت زمان و گسترش استفاده از مرورگرهای مدرن، این چالش به طور قابل توجهی کاهش یافته است. استفاده از تکنیک‌های fallback (جایگزین) می‌تواند این محدودیت‌های احتمالی را به طور کامل برطرف کند و اطمینان حاصل شود که تصاویر به درستی در تمامی مرورگرها نمایش داده می‌شوند. با توجه به روند رو به رشد پذیرش این فرمت در اکوسیستم وب، به کارگیری WebP به عنوان یک استاندارد جدید و مدرن برای تصاویر وب قطعاً توصیه می‌شود.
آشنایی با بهترین ابعاد، حجم و فرمت عکس برای سایت
83 درصد از مشتریان اعلام کرده‌اند که عکس محصول روی تصمیم‌گیری آن‌ها برای خرید تاثیر مستقیمی می‌گذارد. پس مهم است که از تصویرهای باکیفیت...
مزایای کلیدی استفاده از WebP
بر اساس نتایج متعدد آزمایش‌ها و مطالعات انجام‌شده، فرمت WebP می‌تواند تصاویر را به طور متوسط تا ۳۰٪ کوچک‌تر از فرمت JPEG و تا ۲۵٪ کوچک‌تر از فرمت PNG با حفظ کیفیت بصری مشابه یا حتی بهتر ذخیره کند. در برخی موارد خاص، این میزان کاهش حجم می‌تواند به مراتب بیشتر نیز باشد.
این کاهش حجم قابل توجه، مزایای متعددی را برای وبسایت‌ها و کاربران به همراه دارد:
- بارگذاری سریع‌تر صفحات وب: حجم کمتر تصاویر به معنای زمان بارگذاری کوتاه‌تر صفحات است. این امر منجر به بهبود تجربه کاربری، کاهش نرخ پرش و افزایش زمان ماندگاری کاربران در سایت می‌شود.
- کاهش مصرف پهنای باند: حجم کمتر تصاویر، میزان داده‌ای که برای بارگذاری صفحات منتقل می‌شود را کاهش می‌دهد. این امر به ویژه برای کاربرانی که از اینترنت با سرعت محدود یا بسته‌های داده موبایل استفاده میکنند، بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند هزینه‌های آن‌ها را نیز کاهش دهد. همچنین، کاهش مصرف پهنای باند برای صاحبان وبسایت‌ها نیز به معنای کاهش هزینه‌های میزبانی و ترافیک سرور است.
- بهبود عملکرد سئو: سرعت بارگذاری صفحات وب یکی از عوامل مهم در رتبه‌بندی سایت‌ها توسط موتورهای جستجو مانند گوگل است. وبسایت‌هایی که سریع‌تر بارگذاری می‌شوند، معمولاً رتبه بهتری در نتایج جستجو کسب میکنند. استفاده از WebP می‌تواند به بهبود عملکرد سئوی وبسایت کمک شایانی کند.
- پشتیبانی از شفافیت و انیمیشن: همانطور که پیش‌تر اشاره شد، پشتیبانی WebP از کانال آلفا (شفافیت) و انیمیشنهای ساده، آن را به یک گزینه همه‌کاره برای انواع مختلف تصاویر و عناصر بصری در وب تبدیل کرده است. این قابلیت‌ها به طراحان وب امکان می‌دهد تا جلوه‌های بصری جذاب و پویایی را با حجم فایل‌های بهینه ایجاد کنند.
مقایسه جامع فرمتهای تصویری: WebP در مقابل JPEG و PNG
با وجود مزایای چشمگیر، استفاده از WebP در ابتدای ظهور با یک چالش اساسی روبرو بود:
عدم پشتیبانی کامل توسط برخی مرورگرهای قدیمی، به ویژه Internet Explorer
هرچند امروزه اکثر مرورگرهای مدرن مانند Google Chrome، Mozilla Firefox، Safari، و Microsoft Edge به طور کامل از WebP پشتیبانی میکنند، اما هنوز هم ممکن است کاربرانی از نسخه‌های قدیمی‌تر مرورگرها استفاده کنند.
برای رفع این چالش، توسعه‌دهندگان وب می‌توانند از تکنیک‌های "fallback" یا ارائه جایگزین استفاده کنند. در این روش، مرورگر کاربر تشخیص داده می‌شود و در صورتی که از WebP پشتیبانی نکند، نسخه دیگری از تصویر با فرمتهای JPEG یا PNG به کاربر نمایش داده می‌شود. این کار اطمینان می‌دهد که تمامی کاربران، بدون توجه به مرورگر مورد استفاده، قادر به مشاهده تصاویر وبسایت باشند.
تأثیرات کلیدی WebP بر سایت‌های فروشگاهی و وبسایت‌های تصویرمحور
به طور کلی، استفاده از فرمت WebP در تمامی وبسایت‌هایی که محتوای بصری و تصاویر نقش مهمی در آن‌ها ایفا میکنند، اکیدا توصیه می‌شود. این امر به ویژه برای سایت‌های فروشگاهی و وبسایت‌هایی که حجم زیادی از تصاویر محصولات، گالری‌ها و عناصر بصری دیگر را در خود جای داده‌اند، از اهمیت دوچندان برخوردار است.
بنابراین، استفاده از این فرمت تصویری مدرن در طراحی و توسعه وبسایت‌های فروشگاهی دارای مزایای متعددی است:
- بهینه‌سازی سئو (SEO): سرعت بالاتر بارگذاری صفحات یکی از عوامل کلیدی در الگوریتم‌های رتبه‌بندی موتورهای جستجو است. وبسایت‌های فروشگاهی که از تصاویر بهینه شده با فرمت WebP استفاده میکنند و در نتیجه سرعت بارگذاری بالاتری دارند، احتمالاً رتبه بهتری در نتایج جستجو کسب خواهند کرد و ترافیک ارگانیک بیشتری را جذب میکنند.
- کاهش مصرف پهنای باند کاربر: برای کاربرانی که از طریق دستگاه‌های موبایل با اینترنت محدود به وبسایت‌های فروشگاهی دسترسی پیدا میکنند، حجم کمتر تصاویر به معنای مصرف کمتر دیتای آن‌ها و کاهش هزینه‌های احتمالی است. این امر می‌تواند تجربه کاربری بهتری را برای این دسته از کاربران فراهم کند.
- نمایش کیفیت بالای تصاویر محصولات: WebP این امکان را فراهم می‌کند که تصاویر محصولات با جزئیات واضح و کیفیت بالا نمایش داده شوند، بدون آنکه حجم فایل‌ها به طور غیرضروری افزایش یابد. نمایش جذاب و باکیفیت محصولات می‌تواند اعتماد مشتریان را افزایش داده و آن‌ها را به خرید ترغیب کند. پلتفرم‌های فروشگاه ساز مدرن مانند شاپفا معمولاً از فرمت WebP برای ارائه تصاویر محصولات با کیفیت بالا و حجم بهینه در فروشگاه‌های آنلاین پشتیبانی میکنند و به بهبود تجربه کاربری کمک میکنند.
- بهبود تجربه کاربری موبایل: با توجه به افزایش روزافزون استفاده از دستگاه‌های موبایل برای خرید آنلاین، سرعت بارگذاری صفحات در این دستگاه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. WebP با کاهش حجم تصاویر، تجربه کاربری روان‌تر و سریع‌تری را برای کاربران موبایل فراهم می‌کند.
- کاهش نرخ پرش: در صفحات وبسایت فروشگاهی که به سرعت بارگذاری می‌شوند، احتمال کمتری دارد که کاربران سایت را قبل از مشاهده محتوا و محصولات ترک کنند. کاهش نرخ پرش می‌تواند به بهبود معیارهای سئو و افزایش نرخ تبدیل کمک کند.
در نهایت، با توجه به مزایای متعدد و روزافزون پذیرش فرمت WebP توسط مرورگرهای مختلف، به کارگیری این فرمت به عنوان یک استاندارد در بهینه‌سازی تصاویر وب، یک گام هوشمندانه و ضروری محسوب می‌شود؛ به ویژه برای وبسایت‌های فروشگاهی و تصویرمحور.
