تگ کنونیکال (Canonical Tag): راهنمای جامع برای سئوکاران و مدیران وب‌سایت
آیا می‌دانستید که وب‌سایت شما ممکن است بدون اطلاع شما، نسخه‌های متعددی از یک صفحه را به گوگل نشان دهد؟ این پدیده که به "محتوای تکراری" معروف است، میتواند تلاش‌های سئوی شما را تضعیف کند. اما نگران نباشید! تگ کنونیکال به عنوان یک ابزار قدرتمند در اختیار شماست تا این سردرگمی را برای موتورهای جستجو برطرف کرده و اعتبار صفحات خود را به درستی مدیریت کنید. این مقاله یک راهنمای جامع برای درک عمیق و استفاده صحیح از تگ کنونیکال است.
تگ کنونیکال چیست؟ چرا به آن نیاز داریم؟
تگ کنونیکال (که به صورت rel="canonical" در کد HTML نمایش داده می‌شود) یک قطعه کد ساده اما بسیار مهم است که به موتورهای جستجو مانند گوگل اطلاع میدهد که از میان چندین صفحه با محتوای یکسان یا بسیار مشابه، کدام URL نسخه اصلی و مرجع (یا "کنونیکال") است.
به عبارت دیگر، شما با این تگ به گوگل می‌گویید: "از بین تمام این صفحات مشابه، لطفاً این یک صفحه را به عنوان صفحه اصلی در نظر بگیر و اعتبار سایر صفحات را به آن منتقل کن." URL کنونیکال، آدرس همان صفحه اصلی و ترجیحی است که میخواهید در نتایج جستجو رتبه بگیرد و توسط کاربران دیده شود.
هدف اصلی استفاده از تگ کنونیکال، جلوگیری از مشکلات ناشی از محتوای تکراری (Duplicate Content) است. محتوای تکراری زمانی رخ میدهد که محتوای یکسان یا بسیار مشابه در چندین URL مختلف در وب‌سایت شما (یا حتی در وب‌سایت‌های دیگر) قابل دسترس باشد. این وضعیت میتواند موتورهای جستجو را سردرگم کند، زیرا نمی‌دانند کدام نسخه را باید ایندکس کنند، کدام یک را در نتایج جستجو نمایش دهند و چگونه اعتبار لینکها را بین این صفحات تقسیم کنند.
چرا و چگونه محتوای تکراری (Duplicate Content) در سایت ایجاد می‌شود؟
محتوای تکراری میتواند به دلایل مختلف و گاهی ناخواسته در یک وب‌سایت ایجاد شود. درک این دلایل به شما کمک میکند تا اهمیت استفاده از تگ کنونیکال را بهتر درک کنید:
- URLهای داینامیک: این یکی از شایع‌ترین دلایل، به‌ویژه در فروشگاه‌های اینترنتی است. وقتی کاربر محصولات را بر اساس فیلتر (رنگ، سایز) یا نوع مرتب‌سازی (قیمت، جدیدترین) مشاهده میکند، URLهای متعددی با پارامترهای مختلف ایجاد می‌شود. برای مثال،
example.com/category?sort=priceیک نسخه تکراری ازexample.com/categoryاست. پلتفرم‌های مدرن این مشکل را مدیریت می‌کنند؛ به عنوان نمونه، در فروشگاه‌ساز شاپفا، برای تمام این URLهای داینامیک به صورت خودکار یک تگ کنونیکال به صفحه اصلی و بدون پارامتر (صفحه مرجع) ایجاد می‌شود تا از بروز مشکلات سئو جلوگیری شود. - نسخه‌های مختلف URL: یک صفحه ممکن است با چندین فرمت URL در دسترس باشد:
- با www یا بدون www (مانند
www.example.comوexample.com). - با HTTP یا HTTPS (مانند
http://example.comوhttps://example.com). - با اسلش انتهایی یا بدون آن (مانند
example.com/page/وexample.com/page). - با حروف بزرگ یا کوچک در URL (برخی سرورها به این تفاوت حساس هستند).
- با www یا بدون www (مانند
- نسخه‌های موبایل، پرینت و AMP: برخی وب‌سایت‌ها برای نمایش در دستگاه‌های موبایل (مانند
m.example.com)، برای تهیه نسخه چاپی (مانندexample.com/print/page) یا برای صفحات موبایلی پرشتاب (AMP)، از URLهای جداگانه‌ای استفاده می‌کنند که محتوای آن‌ها مشابه نسخه دسکتاپ است. - صفحه‌بندی (Pagination): در بخش وبلاگ یا لیست محصولات، محتوا اغلب به چندین صفحه تقسیم می‌شود (مانند
example.com/category?page=1,example.com/category?page=2و غیره). این صفحات نیز می‌توانند از نظر گوگل مشابه تلقی شوند، به‌خصوص اگر توضیحات متا و عناوین آن‌ها یکسان یا نزدیک به هم باشند. - دسته‌بندی‌ها و برچسب‌ها: سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس به طور خودکار صفحات آرشیو برای دسته‌بندی‌ها و برچسب‌ها ایجاد می‌کنند. گاهی اوقات محتوای نمایش داده شده در این صفحات میتواند با صفحات دیگر یا حتی با یکدیگر همپوشانی داشته باشد.
- مشکلات ناشی از CMS و Session ID ها: برخی سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) یا تنظیمات سرور ممکن است به طور خودکار پارامترهایی مانند Session ID را به URLها اضافه کنند که منجر به ایجاد نسخه‌های تکراری می‌شود.
- انتشار محتوا در سایت‌های دیگر (Content Syndication): اگر محتوای خود را در پلتفرم‌های دیگر (مانند Medium، LinkedIn یا وبلاگ‌های همکار) منتشر می‌کنید، این امر میتواند منجر به ایجاد محتوای تکراری شود، مگر اینکه به درستی از تگ کنونیکال استفاده کنید.
- لینک‌سازی خارجی با پارامترهای اضافی: گاهی لینک‌هایی که از سایت‌های دیگر یا کمپین‌های تبلیغاتی دریافت می‌کنید، حاوی پارامترهای ردیابی (مانند UTM) هستند که URL جدیدی ایجاد می‌کنند، در حالی که محتوا همان است.
گوگل چگونه URL اصلی (کنونیکال) را انتخاب میکند؟
وقتی گوگل با چندین صفحه با محتوای مشابه مواجه می‌شود، سعی میکند بر اساس الگوریتم‌های پیچیده خود، بهترین و اصلی‌ترین نسخه را شناسایی کند. اگرچه شما با استفاده از تگ کنونیکال می‌توانید نسخه مورد نظر خود را به گوگل "پیشنهاد" دهید، اما گوگل همیشه این پیشنهاد را به عنوان یک دستور قطعی تلقی نمیکند و ممکن است بر اساس سیگنالهای دیگر، URL متفاوتی را به عنوان کنونیکال انتخاب کند. عواملی که گوگل در این انتخاب در نظر می‌گیرد عبارتند از:
- تگ
rel="canonical": این قوی‌ترین سیگنالی است که شما می‌توانید به گوگل بدهید و معمولاً گوگل به آن احترام می‌گذارد، مگر اینکه سیگنالهای متناقض قوی‌تری وجود داشته باشد. - ریدایرکت ۳۰۱: اگر یک صفحه به طور دائم (با ریدایرکت ۳۰۱) به صفحه دیگری منتقل شود، گوگل صفحه مقصد را به عنوان نسخه کنونیکال در نظر می‌گیرد. این سیگنال نیز بسیار قوی است.
- کیفیت و قدرت سیگنالهای لینک‌دهی (داخلی و خارجی): صفحه‌ای که بیشترین و باکیفیت‌ترین لینک‌های داخلی و خارجی را دریافت کرده باشد، شانس بیشتری برای انتخاب شدن به عنوان کنونیکال دارد.
- نقشه سایت (Sitemap): URLهایی که در نقشه سایت شما قرار دارند، به گوگل نشان می‌دهند که از نظر شما مهم هستند. اگر فقط نسخه اصلی را در نقشه سایت قرار دهید، به انتخاب صحیح گوگل کمک می‌کنید. قرار دادن URLهای تکراری در نقشه سایت میتواند گوگل را سردرگم کند.
- قابلیت دسترسی و سرعت لود صفحه: صفحه‌ای که سریع‌تر بارگذاری می‌شود و کمتر دچار خطاهای سرور (مانند 404 یا 5xx) می‌شود، از نظر گوگل ارجحیت دارد.
- نسخه HTTPS در مقابل HTTP: گوگل نسخه‌های HTTPS را به دلیل امنیت بالاتر، به نسخه‌های HTTP ترجیح میدهد.
- تنظیمات دامنه ارجح در گوگل سرچ کنسول: اگرچه این گزینه دیگر به طور مستقیم در سرچ کنسول جدید در دسترس نیست، اما گوگل همچنان میتواند بر اساس تنظیمات قبلی یا سایر سیگنال‌ها، نسخه با www یا بدون www را به عنوان ارجح تشخیص دهد.
- کیفیت و حجم محتوا، و تجربه کاربری: صفحه‌ای که محتوای جامع‌تر، باکیفیت‌تر و تجربه کاربری بهتری (مانند نرخ کلیک بالاتر و نرخ پرش پایین‌تر) ارائه دهد، احتمالاً به عنوان کنونیکال انتخاب می‌شود.
آیا صرف داشتن تگ کنونیکال کافی است؟ خیر. همانطور که مشاهده کردید، تگ کنونیکال تنها یکی از چندین سیگنال است. اگر صفحه‌ای که به عنوان کنونیکال معرفی می‌کنید کیفیت پایینی داشته باشد، لینک‌های مناسبی دریافت نکرده باشد، یا سیگنالهای دیگر به URL متفاوتی اشاره کنند، گوگل ممکن است پیشنهاد شما را نادیده بگیرد.
تأثیر تگ کنونیکال بر سئو سایت چیست؟
استفاده صحیح از تگ کنونیکال مزایای متعددی برای سئوی وب‌سایت شما دارد:
- جلوگیری از مشکلات محتوای تکراری: این مهم‌ترین مزیت است. با مشخص کردن نسخه اصلی، از جریمه شدن توسط گوگل به دلیل محتوای تکراری و از تقسیم شدن اعتبار بین چندین صفحه جلوگیری می‌کنید.
- تجمیع اعتبار لینکها (Link Equity): وقتی چندین صفحه مشابه دارید، لینک‌هایی که به هر یک از این صفحات داده می‌شود، اعتبار جداگانه‌ای دارند. تگ کنونیکال به گوگل کمک میکند تا تمام این "قدرت لینک" یا "اعتبار" را به یک URL واحد (صفحه کنونیکال) منتقل و متمرکز کند. این امر میتواند به بهبود رتبه صفحه اصلی کمک کند.
- بهینه‌سازی بودجه خزش (Crawl Budget): موتورهای جستجو منابع محدودی را برای خزش هر وب‌سایت اختصاص می‌دهند (بودجه خزش). اگر گوگل زمان زیادی را صرف خزش صفحات تکراری و کم‌اهمیت کند، ممکن است صفحات جدید و مهم شما دیرتر یا اصلاً ایندکس نشوند. تگ کنونیکال با هدایت گوگل به سمت صفحات اصلی، به استفاده بهینه‌تر از بودجه خزش کمک میکند.
- بهبود تجربه کاربری: با اطمینان از اینکه کاربران به مرتبط‌ترین و کامل‌ترین نسخه از محتوا هدایت می‌شوند، تجربه کاربری بهبود می‌یابد.
- مشخص کردن URL دلخواه برای نمایش در نتایج جستجو: شما می‌توانید URL تمیزتر و کاربرپسندتری را برای نمایش در نتایج جستجو انتخاب کنید.
- مدیریت محتوای همزمان (Syndicated Content): اگر محتوای خود را در سایت‌های دیگر منتشر می‌کنید، با استفاده از تگ کنونیکال می‌توانید اطمینان حاصل کنید که نسخه اصلی در سایت شما به عنوان منبع شناخته شده و اعتبار آن حفظ می‌شود.
انواع آدرس‌دهی کنونیکال
نحوه آدرس‌دهی در تگ کنونیکال میتواند به سه شکل اصلی باشد:
- خود ارجاعی (Self-Referencing): در این حالت، تگ کنونیکال یک صفحه به URL همان صفحه اشاره میکند. این روش به گوگل کمک میکند تا حتی اگر پارامترهای URL مختلفی برای همان صفحه وجود داشته باشد (مثلاً
example.com/pageوexample.com/page?id=123)، نسخه اصلی را شناسایی کند. استفاده از کنونیکال خودارجاع برای تمام صفحات سایت (حتی آنهایی که محتوای تکراری واضحی ندارند) یک رویه خوب و توصیه شده است. - URL ترجیحی (Preferred-URL): در این حالت، تگ کنونیکال از یک صفحه (مثلاً نسخه تکراری) به صفحه دیگری در همان دامنه (نسخه اصلی) اشاره میکند. این برای زمانی مفید است که چندین صفحه با محتوای یکسان یا تقریباً یکسان در سایت خود دارید.
- دامنه متقابل (Cross-Domain): در این حالت، تگ کنونیکال از یک صفحه در یک دامنه به صفحه‌ای در دامنه دیگر اشاره میکند. این برای مدیریت محتوای منتشر شده در چندین وب‌سایت (Content Syndication) کاربرد دارد و به موتور جستجو اعلام میکند که محتوای اصلی در کدام دامنه قرار دارد.
چه زمانی باید از تگ کنونیکال استفاده کنیم؟
به طور کلی، هر زمان که محتوای یکسان یا بسیار مشابهی در چندین URL مختلف قابل دسترس باشد، باید از تگ کنونیکال استفاده کنید. برخی از موقعیت‌های رایج عبارتند از:
- وجود URLهای داینامیک با پارامترهای مختلف (مانند شناسه‌های جلسه، پارامترهای UTM، فیلترهای جستجو، گزینه‌های مرتب‌سازی).
- صفحات محصول که بر اساس متغیرهایی مانند رنگ، اندازه یا سایر ویژگی‌ها URLهای متفاوتی دارند اما توضیحات اصلی محصول یکسان است.
- دسترسی به یک صفحه از طریق چندین مسیر URL (مثلاً با www و بدون www، یا http و https).
- وجود نسخه‌های جداگانه برای موبایل (m.example.com)، نسخه چاپی یا صفحات AMP.
- صفحاتی که محتوای آن‌ها به صورت بین‌المللی منتشر می‌شود و میخواهید نسخه اصلی را برای یک زبان یا منطقه خاص مشخص کنید (اغلب در ترکیب با تگ hreflang).
- هنگام انتشار مجدد محتوای خود در پلتفرم‌های دیگر.
- برای صفحات آرشیو وبلاگ یا فروشگاه که به صورت صفحه‌بندی شده (Pagination) نمایش داده می‌شوند، اگرچه در این مورد روش‌های خاصی وجود دارد (مانند کنونیکال کردن به خود صفحه یا به یک صفحه "مشاهده همه").
نکته مهم: حتی اگر فکر می‌کنید هیچ محتوای تکراری در سایت خود ندارید، استفاده از تگ کنونیکال خودارجاع (Self-Referencing Canonical) در تمام صفحات به عنوان یک اقدام پیشگیرانه و بهترین رویه سئو توصیه می‌شود. این کار به گوگل کمک میکند تا URL اصلی صفحه شما را حتی در صورت اضافه شدن ناخواسته پارامترها به URL توسط سیستم‌های دیگر، به درستی تشخیص دهد.
روش‌های پیادهسازی تگ کنونیکال
چندین روش برای مشخص کردن URL کنونیکال برای موتورهای جستجو وجود دارد:
| روش پیادهسازی | توضیحات و کاربرد | مثال کد / نحوه اجرا |
|---|---|---|
1. تگ HTML (rel="canonical") |
رایج‌ترین، ساده‌ترین و اغلب توصیه شده‌ترین روش. تگ <link> با ویژگی rel="canonical" و href که به URL اصلی اشاره دارد، در بخش <head> کد HTML صفحه قرار می‌گیرد. |
<link rel="canonical" href="https://example.com/original-page.html" /> |
2. هدر HTTP (Link: ...; rel="canonical") |
این روش برای زمانی مناسب است که نمی‌توانید تگ HTML را در صفحه قرار دهید، مانند فایل‌های غیر HTML (مثلاً اسناد PDF، تصاویر، یا سایر فایل‌ها). در این حالت، URL کنونیکال در هدر پاسخ HTTP سرور تنظیم می‌شود. نیاز به دسترسی به تنظیمات سرور یا فایل .htaccess دارد. |
در پاسخ HTTP سرور: Link: <https://example.com/original-document.pdf>; rel="canonical" |
| 3. نقشه سایت (Sitemap) | گوگل URLهایی که در نقشه سایت XML شما لیست شده‌اند را به عنوان نسخه‌های پیشنهادی برای کنونیکال شدن در نظر می‌گیرد. با این حال، این یک سیگنال ضعیف‌تر است و تضمینی برای انتخاب آن‌ها توسط گوگل وجود ندارد. مهم است که فقط URLهای کنونیکال (نسخه‌های اصلی) را در نقشه سایت خود قرار دهید و از قرار دادن URLهای تکراری یا غیرکنونیکال خودداری کنید. | فقط URLهای اصلی و کنونیکال را در فایل sitemap.xml خود بگنجانید. |
| 4. ریدایرکت ۳۰۱ (انتقال دائمی) | این قوی‌ترین سیگنال برای اعلام یک URL کنونیکال است، زیرا هم کاربران و هم موتورهای جستجو را به طور دائم از URL قدیمی به URL جدید منتقل میکند. زمانی استفاده می‌شود که نسخه قدیمی دیگر نیازی به دیده شدن ندارد و میخواهید تمام اعتبار آن به نسخه جدید منتقل شود. | تنظیم ریدایرکت ۳۰۱ از URLهای تکراری به URL کنونیکال از طریق تنظیمات سرور یا فایل .htaccess. |
تفاوت تگ کنونیکال و ریدایرکت ۳۰۱ چیست؟ چه زمانی از کدام استفاده کنیم؟
اگرچه هر دو تگ کنونیکال و ریدایرکت ۳۰۱ برای مدیریت URLها و جلوگیری از محتوای تکراری استفاده می‌شوند، اما کاربردها و تأثیرات متفاوتی دارند:
- تگ کنونیکال (
rel="canonical"):- هدف: به موتور جستجو "پیشنهاد" میدهد که کدام نسخه از چندین صفحه مشابه، نسخه اصلی است.
- دسترسی کاربر: تمام نسخه‌های صفحه (هم اصلی و هم تکراری) همچنان برای کاربران قابل دسترس هستند و می‌توانند محتوای آن‌ها را مشاهده کنند.
- انتقال اعتبار: سیگنالهای رتبهبندی مانند اعتبار لینکها را به سمت URL کنونیکال "تجمیع" میکند.
- چه زمانی استفاده کنیم؟ زمانی که نیاز دارید چندین نسخه از یک صفحه با URLهای مختلف برای کاربران قابل دسترس باشند (مثلاً صفحات محصول با فیلترهای مختلف، نسخه‌های موبایل و دسکتاپ جداگانه، یا محتوای منتشر شده در سایت‌های دیگر)، اما میخواهید به موتور جستجو بگویید که کدام یک را برای ایندکس و رتبهبندی در اولویت قرار دهد.
- ریدایرکت ۳۰۱ (انتقال دائمی):
- هدف: به موتور جستجو و مرورگرها "دستور" میدهد که یک URL به طور دائم به URL دیگری منتقل شده است.
- دسترسی کاربر: کاربران و موتورهای جستجو به طور خودکار از URL قدیمی به URL جدید هدایت می‌شوند. URL قدیمی دیگر مستقیماً قابل دسترس نخواهد بود.
- انتقال اعتبار: بخش عمده‌ای از اعتبار لینکها و سیگنالهای رتبهبندی را از URL قدیمی به URL جدید "منتقل" میکند.
- چه زمانی استفاده کنیم؟ زمانی که یک URL دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و میخواهید تمام ترافیک و اعتبار آن به یک URL جدید و دائمی منتقل شود (مثلاً هنگام تغییر ساختار URL سایت، حذف یک صفحه و ادغام آن با صفحه‌ای دیگر، یا انتقال سایت از HTTP به HTTPS). این روش برای صفحاتی که دیگر نمی‌خواهید کاربران آن‌ها را ببینند، مناسب است.
به طور خلاصه، اگر میخواهید چندین نسخه از صفحه در دسترس باقی بمانند، از تگ کنونیکال استفاده کنید. اگر میخواهید یک URL را به طور کامل با URL دیگری جایگزین کنید، از ریدایرکت ۳۰۱ استفاده کنید.
تنظیم تگ کنونیکال در سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS)
اکثر سیستم‌های مدیریت محتوای مدرن، امکان تنظیم تگ کنونیکال را به سادگی فراهم می‌کنند، اغلب از طریق افزونه‌های سئو:
- وردپرس (WordPress):
- با افزونه Yoast SEO: در بخش ویرایش هر نوشته یا برگه، به متاباکس Yoast SEO بروید، تب "پیشرفته" (Advanced) را باز کنید و در فیلد "نشانی قانونی (Canonical URL)"، آدرس URL اصلی را وارد کنید. اگر این فیلد خالی بماند، Yoast به طور خودکار یک تگ کنونیکال خودارجاع ایجاد میکند.
- با افزونه Rank Math: مشابه Yoast، در ویرایش نوشته یا برگه، به متاباکس Rank Math بروید، تب "پیشرفته" (Advanced) را انتخاب کنید و در قسمت "Canonical URL"، آدرس مورد نظر را وارد نمایید. Rank Math نیز به طور پیش‌فرض کنونیکال خودارجاع تنظیم میکند.
- ویکس (Wix): در تنظیمات سئوی هر صفحه، معمولاً گزینه‌ای برای "تگ‌های متا سفارشی" یا "تنظیمات پیشرفته سئو" وجود دارد که می‌توانید تگ کنونیکال را به صورت دستی وارد کنید:
<link rel="canonical" href="آدرس-صفحه-اصلی" />. ویکس به طور پیش‌فرض از کنونیکال خودارجاع استفاده میکند. - شاپیفای (Shopify): شاپیفای به طور خودکار تگ‌های کنونیکال را برای محصولات و مجموعه‌ها ایجاد میکند. با این حال، به دلیل نحوه ایجاد URL برای محصولات در مجموعه‌های مختلف، ممکن است نیاز به ویرایش کد قالب (معمولاً فایل
theme.liquidیا فایل‌های مربوط به محصول/مجموعه) برای اطمینان از اشاره صحیح لینک‌های داخلی و تگ‌های کنونیکال به URL اصلی محصول وجود داشته باشد. این کار اغلب شامل اصلاح نحوه تولیدproduct.urlدر کد Liquid است. - فروشگاه ساز شاپفا: در شاپفا، مدیریت تگ کنونیکال به صورت هوشمند و خودکار انجام می‌شود. این پلتفرم به طور پیش‌فرض برای تمام صفحات (محصولات، دسته‌بندی‌ها، مقالات) تگ کنونیکال خودارجاع (Self-Referencing) ایجاد میکند که بهترین رویه سئو است. همچنین در موارد پیچیده‌تر مانند URLهای ناشی از فیلتر محصولات، کنونیکال به درستی به صفحه اصلی آن دسته‌بندی اشاره میکند. این ویژگی باعث می‌شود صاحبان فروشگاه بدون نیاز به دانش فنی، از مشکلات محتوای تکراری در امان بمانند.
همیشه پس از اعمال تغییرات، تنظیمات خود را ذخیره کرده و صحت عملکرد تگ کنونیکال را بررسی کنید.
اصول و بهترین شیوه‌ها در اجرای تگ کنونیکال
برای اطمینان از اینکه تگ‌های کنونیکال به درستی کار می‌کنند و به سئوی سایت شما کمک می‌کنند، این اصول را رعایت کنید:
- استفاده از URLهای مطلق: همیشه از آدرس کامل (شامل
http://یاhttps://و نام دامنه) در ویژگیhrefتگ کنونیکال استفاده کنید، نه URLهای نسبی (مانند/page.html). مثال:<link rel="canonical" href="https://www.example.com/page.html" />. - استفاده از URLهای کوتاه و تمیز: سعی کنید URL کنونیکال، نسخه ساده و اصلی URL بدون پارامترهای غیرضروری، شناسه‌های جلسه یا فرگمنت‌ها (بخش‌های بعد از #) باشد.
- ارجاع به نسخه HTTPS به عنوان URL کنونیکال: اگر سایت شما از HTTPS پشتیبانی میکند (که باید بکند!)، حتماً نسخه HTTPS آدرس را به عنوان کنونیکال مشخص کنید.
- قرار دادن تگ کنونیکال در بخش
<head>صفحه: تگ کنونیکال باید در داخل تگ‌های<head>و</head>کد HTML صفحه قرار گیرد. گوگل تگ‌های کنونیکالی که در بخش<body>قرار دارند را نادیده می‌گیرد. - استفاده از تنها یک تگ کنونیکال در هر صفحه: هر صفحه باید فقط و فقط یک تگ کنونیکال داشته باشد. وجود چندین تگ کنونیکال در یک صفحه باعث می‌شود گوگل همه آن‌ها را نادیده بگیرد.
- استفاده از کنونیکال خود ارجاع (Self-referencing canonical): برای تمام صفحات خود، حتی آنهایی که به نظر نمی‌رسد محتوای تکراری داشته باشند، یک تگ کنونیکال که به URL خودشان اشاره دارد، تنظیم کنید. این یک رویه خوب و پیشگیرانه است.
- دقت در کنونیکال کردن صفحات صفحه‌بندی شده (Pagination): برای صفحات آرشیو که صفحه‌بندی شده‌اند، معمولاً توصیه می‌شود که هر صفحه به خودش کنونیکال شود. در گذشته از
rel="next"وrel="prev"استفاده می‌شد که گوگل دیگر به طور رسمی از آن‌ها پشتیبانی نمیکند. گزینه دیگر، کنونیکال‌کردن تمام صفحات سری به یک صفحه "View All" است، البته اگر چنین صفحه‌ای وجود داشته باشد و تجربه کاربری مناسبی ارائه دهد. - هماهنگی با تگ hreflang: اگر سایت شما چندزبانه است و از تگ
hreflangاستفاده می‌کنید، هر نسخه زبانی از صفحه باید یک تگ کنونیکال خودارجاع داشته باشد. تگ کنونیکال نباید به نسخه زبان دیگری اشاره کند، مگر در موارد بسیار خاص. - استفاده از حروف کوچک در URLهای کنونیکال: اگرچه سرورها ممکن است URLها را به صورت case-insensitive (بدون حساسیت به بزرگی و کوچکی حروف) پردازش کنند، اما گوگل ممکن است URLهای با حروف بزرگ و کوچک متفاوت را به عنوان URLهای مجزا در نظر بگیرد. بهتر است همیشه از حروف کوچک در URLهای کنونیکال خود استفاده کنید.
اشتباهات رایج در استفاده از تگ کنونیکال و نحوه رفع آن‌ها
استفاده نادرست از تگ کنونیکال میتواند منجر به مشکلات جدی سئو شود. در اینجا برخی از اشتباهات رایج و نحوه اجتناب از آن‌ها آورده شده است:
| اشتباه رایج | توضیح و تأثیر منفی | راه‌حل |
|---|---|---|
مسدود کردن URL کنونیکال از طریق فایل robots.txt |
اگر URL مشخص شده در تگ کنونیکال توسط robots.txt مسدود شده باشد، گوگل نمی‌تواند به آن دسترسی پیدا کند و بنابراین نمی‌تواند تگ کنونیکال را تأیید و پردازش کند. این امر باعث نادیده گرفتن تگ کنونیکال می‌شود. |
اطمینان حاصل کنید که هیچ‌کدام از URLهای کنونیکال شما در فایل robots.txt مسدود (Disallow) نشده‌اند. |
تنظیم URL کنونیکال به صفحه‌ای که دارای تگ noindex است |
این کار سیگنالهای متناقضی به گوگل ارسال میکند: از یک طرف می‌گویید این صفحه اصلی است (کنونیکال) و از طرف دیگر می‌گویید نباید ایندکس شود (noindex). گوگل معمولاً در این حالت گیج شده و ممکن است تگ کنونیکال را نادیده بگیرد یا حتی صفحه اصلی را نیز ایندکس نکند. | صفحه کنونیکال نباید تگ noindex داشته باشد. اگر نمی‌خواهید صفحه‌ای ایندکس شود، آن را به عنوان کنونیکال انتخاب نکنید. به جای آن، از ریدایرکت ۳۰۱ به یک صفحه مرتبط استفاده کنید یا اگر صفحه تکراری باید برای کاربران در دسترس باشد اما ایندکس نشود، تگ noindex را روی خود صفحه تکراری قرار دهید و کنونیکال را به نسخه اصلی (که قابل ایندکس است) بزنید. |
| تنظیم URL کنونیکال به صفحه‌ای با کد وضعیت HTTP 4XX (مانند 404 Not Found) یا 5XX (خطای سرور) | اگر URL کنونیکال به یک صفحه ناموجود یا دارای خطا اشاره کند، گوگل نمی‌تواند آن را پردازش کند و تگ کنونیکال بی‌اثر خواهد بود. | همیشه اطمینان حاصل کنید که URL کنونیکال به یک صفحه سالم، فعال و با کد وضعیت HTTP 200 (OK) اشاره دارد. به طور منظم لینک‌های شکسته و خطاهای سرور را بررسی کنید. |
| کنونیکال کردن تمام صفحات یک مجموعه صفحه‌بندی شده (Pagination) به صفحه اول آن مجموعه | این کار باعث می‌شود گوگل محتوای صفحات دوم به بعد را نادیده بگیرد و آن‌ها را ایندکس نکند، در نتیجه محصولاتی یا مقالاتی که در این صفحات قرار دارند، از نتایج جستجو حذف می‌شوند. | بهترین رویه برای صفحات صفحه‌بندی شده معمولاً این است که هر صفحه در سری، یک تگ کنونیکال خودارجاع داشته باشد. یا اگر صفحه "View All" (نمایش همه) وجود دارد که تمام آیتم‌ها را در یک صفحه نشان میدهد و تجربه کاربری خوبی دارد، می‌توان تمام صفحات سری را به آن کنونیکال کرد. |
عدم هماهنگی تگ کنونیکال با تگ hreflang |
اگر برای نسخه‌های مختلف زبانی یک صفحه از hreflang استفاده می‌کنید، تگ کنونیکال هر نسخه باید به خودش اشاره کند (خودارجاع باشد). اشاره تگ کنونیکال یک نسخه زبانی به نسخه زبانی دیگر میتواند باعث سردرگمی گوگل شود. |
برای هر URL مشخص شده در تگ‌های hreflang، یک تگ کنونیکال خودارجاع تنظیم کنید. |
داشتن چندین تگ rel="canonical" در یک صفحه |
وجود بیش از یک تگ کنونیکال در کد HTML یک صفحه باعث می‌شود گوگل همه آن‌ها را نادیده بگیرد، زیرا نمی‌داند کدام یک صحیح است. | با دقت کد منبع صفحه را بررسی کنید و اطمینان حاصل نمایید که تنها یک تگ کنونیکال در بخش <head> وجود دارد. این مشکل گاهی اوقات به دلیل استفاده همزمان از چندین افزونه سئو یا تنظیمات نادرست CMS رخ میدهد. |
قرار دادن تگ کنونیکال در بخش <body> صفحه |
تگ کنونیکال باید الزاماً در بخش <head> کد HTML صفحه قرار گیرد. گوگل تگ‌های کنونیکالی که در <body> باشند را پردازش نمیکند. |
محل قرارگیری تگ کنونیکال را در سورس کد صفحه بررسی و اصلاح کنید. |
| کنونیکال کردن به یک پروتکل دامنه نادرست (مثلاً از HTTPS به HTTP) | گوگل نسخه‌های HTTPS را به دلیل امنیت ترجیح میدهد. کنونیکال کردن یک صفحه HTTPS به نسخه HTTP آن یک اشتباه است و میتواند سیگنالهای منفی ارسال کند. | همیشه به نسخه امن (HTTPS) و نسخه ارجح دامنه (با www یا بدون www، بسته به انتخاب شما) کنونیکال کنید. |
| استفاده از URLهای نسبی به جای URLهای مطلق در تگ کنونیکال | URLهای نسبی (مانند /page.html) می‌توانند توسط موتورهای جستجو به اشتباه تفسیر شوند، به‌خصوص در ساختارهای پیچیده سایت یا هنگام خزش از دامنه‌های مختلف. |
همیشه از URLهای مطلق (مانند https://www.example.com/page.html) در ویژگی href تگ کنونیکال استفاده کنید. |
| کنونیکال کردن به محتوای نامرتبط یا بسیار متفاوت | تگ کنونیکال برای صفحاتی با محتوای یکسان یا بسیار مشابه طراحی شده است. اگر تفاوت محتوا زیاد باشد، گوگل احتمالاً تگ کنونیکال را نادیده می‌گیرد. | از تگ کنونیکال فقط برای صفحاتی استفاده کنید که واقعاً محتوای تکراری یا تقریباً یکسان دارند. برای تجمیع اعتبار صفحات نامرتبط، از استراتژی‌های دیگر لینک‌سازی داخلی استفاده کنید. |
| ایجاد زنجیره کنونیکال (مانند A به B، و B به C) یا کنونیکال‌های متقابل (A به B، و B به A) | این ساختارها موتور جستجو را سردرگم می‌کنند و باعث می‌شوند تگ‌های کنونیکال نادیده گرفته شوند. | تگ کنونیکال همیشه باید مستقیماً به نسخه نهایی و اصلی (کنونیکال) صفحه اشاره کند. از ایجاد زنجیرههای طولانی یا حلقه‌های کنونیکال خودداری کنید. |
گوگل سرچ کنسول میتواند برخی از این خطاها را در بخش "Coverage" (پوشش ایندکس) یا از طریق ابزار URL Inspection به شما گزارش دهد. پیام‌هایی مانند:
- Duplicate without user-selected canonical: گوگل صفحات تکراری پیدا کرده اما شما کنونیکالی برای آن‌ها مشخص نکرده‌اید.
- Duplicate, submitted URL not selected as canonical: شما یک URL را در نقشه سایت ارسال کرده‌اید، اما گوگل آن را به عنوان کنونیکال انتخاب نکرده (و احتمالاً URL دیگری را انتخاب کرده است).
- Duplicate, Google chose different canonical than user: شما یک URL کنونیکال مشخص کرده‌اید، اما گوگل URL دیگری را به عنوان نسخه اصلی انتخاب کرده است.
- Alternate page with proper canonical tag: یک صفحه به درستی به یک URL کنونیکال دیگر اشاره میکند (این معمولاً یک وضعیت مطلوب است).
با بررسی این گزارش‌ها می‌توانید مشکلات مربوط به کنونیکال را شناسایی و رفع کنید.
چگونه تنظیمات تگ کنونیکال را بررسی کنیم؟
برای اطمینان از اینکه تگ‌های کنونیکال به درستی در سایت شما پیادهسازی شده‌اند، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- بررسی سورس صفحه (View Page Source): در مرورگر خود، روی صفحه مورد نظر کلیک راست کرده و گزینه "View Page Source" یا "Inspect" را انتخاب کنید. سپس در کد HTML صفحه (معمولاً با جستجوی عبارت "canonical" با Ctrl+F یا Cmd+F) به دنبال تگ
<link rel="canonical" ...>در بخش<head>بگردید و بررسی کنید که آیا URL مشخص شده درhrefصحیح است یا خیر. - استفاده از ابزار URL Inspection در گوگل سرچ کنسول: URL صفحه مورد نظر را در نوار جستجوی بالای گوگل سرچ کنسول وارد کنید. پس از بررسی، در بخش "Coverage" یا "Indexing" می‌توانید اطلاعاتی در مورد "User-declared canonical" (کنونیکالی که شما اعلام کرده‌اید) و "Google-selected canonical" (کنونیکالی که گوگل انتخاب کرده است) را مشاهده کنید. اگر این دو متفاوت باشند، گوگل توضیح میدهد که چرا URL دیگری را انتخاب کرده است.
- استفاده از افزونه‌های مرورگر سئو: افزونه‌های متعددی برای مرورگرها (مانند SEO Meta in 1 Click برای کروم) وجود دارند که با یک کلیک اطلاعات سئوی صفحه، از جمله URL کنونیکال آن را نمایش می‌دهند.
- استفاده از ابزارهای خزش سایت (Crawlers): ابزارهایی مانند Screaming Frog SEO Spider، SEMrush Site Audit، یا Ahrefs Site Audit می‌توانند کل وب‌سایت شما را خزش کرده و گزارشی جامع از وضعیت تگ‌های کنونیکال، از جمله خطاها، زنجیرههای کنونیکال، یا کنونیکال‌های شکسته را ارائه دهند.
جمع‌بندی
تگ کنونیکال یک ابزار فنی سئوی ضروری برای مدیریت محتوای تکراری و مشابه در وب‌سایت شماست. با استفاده صحیح از آن، می‌توانید به موتورهای جستجو کمک کنید تا نسخه اصلی محتوای شما را شناسایی کرده، اعتبار لینکها را به درستی تجمیع کنند، بودجه خزش را بهینه نمایند و در نهایت، رتبه بهتری در نتایج جستجو کسب کنید. اگرچه مفهوم آن ممکن است در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد، اما با درک دلایل ایجاد محتوای تکراری و رعایت اصول پیادهسازی، می‌توانید از قدرت این تگ کوچک اما تأثیرگذار به نفع سئوی سایت خود بهره‌مند شوید. همواره تنظیمات کنونیکال خود را بررسی کرده و از صحت عملکرد آن‌ها اطمینان حاصل کنید.
