داستان بلک فرایدی؛ حقایقی که باید فروشگاهها بدانند
باورتان میشود که در بلک فرایدی سال 1403 فروش فروشگاههایی که با شاپفا راهاندازی شدهاند، به 173 میلیارد تومان رسید؟ بله، بلک فرایدی (black friday) که در دنیا به عنوان پرفروشترین روز سال شناخته میشود، در ایران هم حسابی رونق گرفته است. این روز تبدیل شده است به یک فرصت طلایی و بینظیر برای صاحبان فروشگاهها تا بار یک سال خود را ببندند.
برای همین هم هر سال آخر آبان که میرسد، همه کسبوکارها به تکاپو میافتند تا با کمپینهای جذاب مشتریان بیشتری را جذب کنند. شما چطور؟ آیا برنامه خاصی برای بلک فرایدی خود دارید؟ اصلا تابهحال فکر کردهاید که چرا نام این روز جمعه سیاه است؟ داستان بلک فرایدی چیست و چرا تا این اندازه در همه دنیا و حتی ایران محبوب شده است؟
در ادامه همراه ما باشید تا سیر تا پیاز بلک فرایدی را با هم مرور کنیم؛ از داستان و تاریخچه گرفته تا رازهای فروش و تخفیفگذاری در این روز!
بلک فرایدی چیست؟
احتمالا میدانید که از نظر لغتی بلک فرایدی یعنی چی: «جمعه سیاه»؛ اما این نام اصلا برازنده نیست. این روز برخلاف نامش هیچ نقطه سیاهی ندارد؛ و فقط مناسبتی است که در آن بزرگترین جشنواره حراجی جهان به راه میافتد. همه کسبوکارهای کوچک و بزرگ دنیا به بهانه این روز محصولات خود را با تخفیفهای استثنایی (معمولا بالای 50 درصد) به فروش میگذارند. تخفیفات بلک فرایدی در بعضی از فروشگاهها به 90درصد هم میرسد و آنقدر شگفتانگیز است که مردم از شب قبل پشت در صف میکشند. بسیاری از مواقع هم بر سر محصولات بین مردم دعوا میشود.
حتی متاسفانه در سال 2008 کارگری در یکی از فروشگاهها به دلیل ازدحام جمعیت جان خود را از دست داد. این داستان شاید تنها نقطه سیاه در کارنامه بلک فرایدی باشد که البته در ذهن کمتری کسی مانده است. چون بیشتر مردم خاطره خوبی از خریدهای شیرین خود در این روز دارند. مخصوصا از وقتی که به جز فروشگاههای حضوری سایتهای فروشگاهی هم به بلک فرایدی پیوستند و خرید را برای مردم راحتتر کردند. آمازون، والمارت، ایبی و غیره جز سایتهایی هستند که هر ساله با تخفیفات بلک فرایدی مشتریان خود را حسابی خوشحال میکنند.

داستان و تاریخچه بلک فرایدی
تا این جا گفتیم که اصلا مناسبت بلک فرایدی چیست؛ اما شاید هنوز این سوال در ذهنتان باشد که چرا جمعه سیاه؟ فلسفه نام گذاری این روز برمیگردد به اواخر دهه 1950 میلادی در ایالات متحده. زمانی که خیابانهای آمریکا در روز بعد از جشن شکرگزاری شبیه میدان جنگ میشد. مردم آخرین پنجشنبه ماه نوامبر جشن روز شکرگزاری را برگزار میکردند. روز جمعه بعد از آن را هم مرخصی میگرفتند تا فرصت کافی برای خرید کریسمس باشند.
از آن طرف، فروشگاهها هم که از این موضوع خبر داشتند، از این فرصت استفاده میکردند. آنها روی محصولات خود تخفیفهای خوبی میگذاشتند تا انبارهای خود را در پایان سال خالی کنند و اجناس جدید بیاورند. این تخفیفات بلک فرایدی باعث میشد که مردم زیادی برای خرید راهی خیابانها شوند و ترافیکهای سنگینی به وجود میآمد.
ظاهرا، آن زمان پلیسهای فیلادلفیا برای مشخصکردن روزهای پرترافیک، گزارشها را با رنگ سیاه علامتگذاری میکردند. برگه گزارشی که آنها آخر شب روی میز ماموران قرار میدادند کاملا با خطهای سیاه پر شده بود. برای همین پلیسها بین خودشان، به این روز شلوغ و پردردسر «جمعه سیاه» میگفتند. بعد از مدتی این اسم بین مردم هم باب شد.
کمکم آوازه فروش بالای فروشگاهها و تخفیفات ویژه آنها به کشورهای دیگر هم رسید. کسبوکارها و مشتریان از این ایده استقبال کردند و این رویداد محلی تبدیل شد به یک رویداد جهانی تا زمانی که کرونا آمد.
وقتی کرونا فراگیر شد، فروشگاهها دیگر امکان برگزاری جشنواره حضوری نداشتند. در نتیجه، بلک فرایدی را به صورت مجازی برگزار کردند. تخفیفها به سایتها و شبکههای اجتماعی منتقل شدند و بین آنلاینشاپها رقابت بالایی بر سر جذب مشتری جدید به راه افتاد.

بلک فرایدی چه روزی است؟ تاریخ دقیق جمعه سیاه
خب، حالا که از داستان پرفرازونشیب این روز گفتیم، حتما مشتاق شدهاید که بدانید بلک فرایدی کی هست.
این روز همیشه و بدون استثنا، فردای عید شکرگزاری در آمریکاست. از آنجایی که این عید همیشه در چهارمین پنجشنبهی ماه نوامبر برگزار میشود، پس بلک فرایدی چه روزی است؟ بله، آخرین جمعهی ماه نوامبر!
با این حساب، تاریخ بلک فرایدی هر سال ثابت نیست و کمی جابهجا میشود (بین ۲۳ تا ۲۹ نوامبر)؛ اما هرگز از این محدودهی طلایی خارج نمیشود. مثلا، تاریخ بلک فرایدی در:
- سال 2023 روز 24 نوامبر بود که مصادف میشد با 3 آذرماه 1402.
- سال بعد یعنی 2024، جمعه سیاه 29 نوامبر بود که در تقویم شمسی ایران مصادف بود با 9 آذرماه.
- بلک فرایدی امسال یعنی سال 2025 هم 28 نوامبر است و مصادف با 7 آذرماه 1404.
بلک فرایدی چند روز است؟
با این که جمعه سیاه فقط به آخرین روز جمعه ماه نوامبر اشاره دارد؛ اما خوشبختانه هیچ محدودیتی برای اجرای کمپینهای بلک فرایدی وجود ندارد. اگر کسبوکاری دارید، بهتر است مثل دیگران تخفیفهای خود را از چند روز زودتر شروع کنید. حتی میتوانید تخفیفات بلک فرایدی خود را به مدت یک هفته ادامه دهید تا فرصت بیشتری برای جذب مشتری داشته باشید.
البته باید از حداقل یک هفته قبل در سایت یا شبکههای اجتماعی زمان دقیق حراج جمعه سیاه را اعلام کنید تا مشتریان شما آماده باشند. بهعلاوه، از قبل برنامهریزی دقیقی برای اجرای کمپین بلک فرایدی خود داشته باشید تا بتوانید از این فرصت طلایی بیشترین استفاده را ببرید.
بلک فرایدی در ایران؛ فرصتی عالی برای فروش بیشتر
اگر مدیر فروشگاهی هستید، جمعه سیاه میتواند نقطه عطف کسبوکار شما باشد؛ چون طی این سالها، فرهنگ بلک فرایدی در ایران هم حسابی جا افتاده است.
افراد زیادی از چند ماه قبل چشم انتظار این جمعه سیاه هستند. آنها خریدهای خود را به این روز موکول میکنند تا بتوانند با تخفیفات بلک فرایدی و با کمترین قیمت اجناس موردنیاز خود را بخرند. همین انتظار باعث میشود که آمارهای فروش به شکل بیسابقهای بالا برود. به همین دلیل است که هر سال فروشگاههای حضوری بزرگ در ایران هم خود را برای این روز آماده میکنند.
فروشگاههای اینترنتی معروف مثل دیجیکالا، جانبی، اسنپ، بانی مد و غیره هم با کمپینهای جذاب و متنوع رکورد فروش سالیانه خود را میزنند؛ باور نمیکنید؟ بیایید نگاهی به آمارهای فروش سال گذشته داشته باشیم.
آمارهای شگفتانگیز خرید بلک فرایدی در سال 1403
اول از همه از دیجیکالا، بزرگترین فروشگاه اینترنتی ایران شروع میکنیم. طبق آمار این فروشگاه در کمپین بلک فرایدی سال 1403 خود بیشتر از یک میلیون و 400 هزار سفارش ثبت کرده است. در این سفارشات بیش از 7 میلیون محصول فروخته شده است.
فروشگاههای شاپفایی هم در کمپین 1403 رکوردهای بسیار جالبی را شکستند. این فروشگاهها بیشتر از 48 هزار سبد سفارش ثبت کردهاند و جمع فروش آنها به بیش از 173 میلیارد تومان رسیده است.
کمپین بلک فرایدی اسنپ مارکت 1403 هم آمار شگفتانگیزی دارد؛ کاربران این پلتفرم در روزهای 5 شنبه و جمعه آذرماه بیش از 320 هزار سفارش تحویل گرفتهاند.
این آمارها نشان میدهد که بلک فرایدی در ایران هم جواب میدهد؛ کافی است استراتژی درستی برای این روز داشته باشید تا درآمد چند ماه یا حتی یک سال خود را در همین بازه کوتاه کسب کنید.

فلسفه تخفیف بلک فرایدی چیست و چگونه فروش را چند برابر میکند؟
خیلی از مدیران تازهکار این نگرانی را دارند که تخفیفدادن زیاد در نهایت به ضرر کسبوکارشان تمام شود. شما چطور فکر میکنید؟ به نظر ما استراتژی تخفیف بلک فرایدی، اگر هوشمندانه باشد، حداقل دو نتیجه مهم زیر را برای فروشگاه شما به همراه دارد :
- شکستن رکوردهای فروش: تخفیف های بلک فرایدی آنقدر جذاب هستند که خریداران مردد را هم وادار به اقدام میکنند. کافی است که اطلاعرسانی قوی داشته باشید تا بتوانید فروش بالایی را تجربه کنید.
- پاکسازی انبار و ورود محصولات جدید: با استفاده از حراج بلک فرایدی، میتوانید محصولات فصلی، مدلهایی قدیمی یا کالاهایی که مدتهاست در انبار شما خاک میخورند، به سرعت نقد کنید. از آن طرف، فضای کافی برای محصولات جدید و پرفروشتر باز میشود.
اگر سایت فروشگاهی دارید، بلک فرایدی میتواند برای شما به غیر از فروش بالا، مزایای زیادی داشته باشد؛ مثل:
- افزایش ترافیک سایت: با تبلیغات درست میتوانید بازدیدکنندگان زیادی را در این روز به سمت سایت خود هدایت کنید و باعث افزایش ترافیک سایت خود شوید.
- جذب مشتریان جدید: به بهانه این رویداد میتوانید برند خود را به مشتریان بیشتری معرفی کرده و توجه آنها را جلب کنید.
- وفادارسازی مشتریان: با پیشنهادات جذاب و تخفیفات شیرین بلک فرایدی میتوانید تجربه خریدی لذتبخش و بهیادماندنی برای مشتریان خود رقم بزنید و باعث وفادارشدن آنها شوید.
- شناخت بیشتر مشتریان: با کمپینهای بلک فرایدی فرصتی پیدا میکنید که رفتار مشتریان خود را زیر نظر بگیرید و به آنها نزدیکتر شوید. بهعلاوه، میتوانید اطلاعات ارزشمندی از آنها بگیرید که در آینده حسابی به کارتان میآیند.
- تشویق دوباره مشتریان غیرفعال به خرید: اگر مشتریانی دارید که مدتهاست از شما خرید نکردهاند. به بهانه بلک فرایدی میتوانید دوباره آنها را برگردانید.
پس اگر تا امروز در اجرای بلک فرایدی تردید داشتید، همین مزیتها کافی است که امسال آن را جدیتر از همیشه اجرا کنید.
نکاتی برای افزایش فروش در بلک فرایدی؛ فرصتی که نباید از دست بدهید
در روز بلک فرایدی مشتریان منتظر پیشنهادهای جذاب شما هستند. پس فرصت خوبی است که شما هم توجه آنها را جلب کنید. البته نباید بیگدار به آب بزنید، یک سری نکات هستند که بهتر است آنها را در ذهن داشته باشید.
* قبل از شروع هدفتان را مشخص کنید
هدفتان از تخفیفات بلک فرایدی چیست؟ افزایش فروش! این که یک هدف کلی است و مسیر شما را کاملا روشن نمیکند. باید عمیقتر و دقیقتر به این سوال پاسخ دهید. مثلا، به این فکر کنید که برای فروش بیشتر، آیا بهدنبال جذب مشتری جدید هستید یا برگرداندن مشتریان قدیمی؟
آیا میخواهید انبارتان را از محصولات قدیمی خالی کنید یا این که قصد دارید روی محصولات ترند تخفیف بگذارید و غیره... تا زمانی که اهدافتان را دقیق مشخص نکنید، نمیتوانید برنامه موثری بریزید.
* سایت خود را راهاندازی کنید
اگر هنوز سایتی برای کسبوکار خود راهاندازی نکردهاید، تا بیشتر از این دیر نشده دست به کار شوید. در عصر اینترنت فروشگاه حضوری شما، حتما نیاز به یک شعبه آنلاین دارد؛ به خصوص در روزهایی مثل بلک فرایدی با داشتن سایت میتوانید از سراسر کشور مشتری پیدا کنید و فروش چندبرابری داشته باشید.
اگر یک آنلاین شاپ در اینستاگرام یا سایر شبکههای اجتماعی دارید، باز هم پیشنهاد میکنیم که هرچه زودتر سایت خود را بسازید. چون اگر کمپینتان موفق شود، روزانه صدها نفر به شما پیام میدهند. پاسخدادن به این همه مشتری، اعلام موجودی به تکتک آنها، ثبت سفارشات و چککردن واریزیها به صورت دستی واقعا سخت است. در حالی که با داشتن یک سایت تمام این مراحل به صورت خودکار انجام میشوند و شما فقط پیامک واریزی دریافت میکنید.
اگر زمان زیادی تا بلک فرایدی نمانده است، نگران نباشید میتوانید خیلی سریع سایت خود را طراحی کنید. فروشگاه ساز شاپفا به شما این امکان را میدهد که در عرض یکی- دو روز و با هزینهای بسیار کم یک سایت جذاب بسازید؛ بدون این که نیاز باشد تخصص خاصی داشته باشید.

* از چند روز قبل آماده شوید
برای موفقیت در بلک فرایدی، بهتر است چند هفته زودتر برنامهریزی را شروع کنید. انتخاب محصولات، تعیین میزان تخفیف، آمادهسازی محتوا و طراحی بنرها باید از قبل انجام شود. به این ترتیب، میتوانید در روزهای اصلی کمپین فقط روی جذب و مدیریت مشتری تمرکز داشته باشید. بهعلاوه، برنامهریزی قبلی باعث میشود کمپین شما منسجمتر، هدفمندتر و بسیار موثرتر پیش برود.
* محصولات را هوشمندانه انتخاب کنید
لازم نیست همه کالاهای فروشگاه شامل تخفیف شوند. محصولاتی را انتخاب کنید که یا پرفروش هستند و مشتری را هیجانزده میکنند، یا مدت طولانی در انبار ماندهاند و زمان تخلیه آنها رسیده است. میتوانید این محصولات قدیمی را در کنار هم و به صورت پکیجهای اقتصادی با قیمت مناسب برای فروش بگذارید. مطمئن باشید که خیلی زود همه آنها به فروش میرسند. با انتخاب درست محصولات میتوانید هم سودتان را حفظ کنید و هم تخفیفهای واقعی و جذابی داشته باشید.
* صفحه فرود اختصاصی و هیجانانگیز بسازید
یک لندینگ پیج منظم و زیبا، بهترین ویترین برای کمپین بلک فرایدی شماست. در این صفحه، محصولات تخفیفدار، مدت زمان کمپین و پیشنهادهای ویژه را بهصورت مشخص و واضح قرار دهید. از شمارشگر معکوس، رنگهای جذاب یا بنرهای هیجانانگیز در این صفحه استفاده کنید تا نرخ تبدیل صفحه بیشتر شود.
اگر فروشگاه خود را با شاپفا طراحی کردهاید، میتوانید طراحی لندینگ پیج را هم با کارشناسان ما حرفهای پیش ببرید. کافی است که مشاوره رایگانی با این کارشناسان داشته باشید و هدفهای موردنظرتان را مشخص کنید؛ سپس مابقی کارها از طراحی گرافیک گرفته تا رعایت اصول بازاریابی، سئو و غیره را تنها به خود آنها بسپارید.

* سایت را برای ترافیک بالا آماده کنید
تجربه نشان میدهد بسیاری از مشتریان به دلیل کندی سایت یا مشکلات پرداخت خرید را نیمهکاره رها میکنند. بهتر است از قبل سرعت سایت، سرور، درگاه پرداخت و فرآیند خرید را بررسی کنید. بهعلاوه، حتما نگاهی به نسخه موبایل سایت خود هم داشته باشید؛ چون بسیاری از مشتریان شما با گوشیهای خود خرید میکنند. با آمادهکردن زیرساختها میتوانید نرخ سبدهای خرید رهاشده را کنترل کنید. بهعلاوه، برای مشتریان خود هم تجربه خریدی آسان و سریع بسازید.
* پشتیبانی و ارسال سریع را جدی بگیرید
در بلک فرایدی، حجم سفارشها زیاد میشود. اگر تیم پشتیبانی و ارسال آماده نباشند، خیلی زود اوضاع از کنترلتان خارج میشود. پس حتما از قبل تیمهای خود را آماده کنید. بهعلاوه، یک سرویس چت آنلاین به سایت اضافه کنید تا هم به سوالات مشتریان شما سریعا پاسخ دهد و هم بار اضافی را از دوش تیم پشتیبانی بردارد. یادتان باشد پاسخگویی سریع و ارسال منظم و دقیق باعث جلب اعتماد در مشتریان شما میشود. بهعلاوه احتمال برگشت و تکرار خرید آنها را هم بیشتر میکند.
* با محدودیت زمانی و موجودی مشتری را به تکاپو بیندازید
جملههایی مثل «تخفیف تا پایان امروز» یا «برای تعداد محدود» به مشتری این حس را میدهد که یک فرصت تکرارنشدنی در حال تمامشدن است. در نتیجه، اضطرابی در دلش به وجود میآید که او را به تصمیمگیری سریع تشویق میکند. پس از این جملات استفاده کنید تا فروش خود را در مدت زمان کوتاه بلک فرایدی افزایش دهید.
* برای مشتریان قدیمی و وفادار هم برنامهای داشته باشید
یکی از اشتباهات رایج کسبوکارها این است که فقط به فکر جذب مشتری جدید هستند؛ در صورتی که مشتریان قدیمی سود بیشتری برای آنها دارند. این مشتریان که قبلا به شما اعتماد کردهاند، راحتتر خرید میکنند و معمولا سبدهای خرید سنگینتری هم دارند. پس حتما کد تخفیف ویژهای برای مشتریان قدیمی خود ارسال کنید. با این کار هم از آنها قدردانی میکنید و هم آنها را به خرید تشویق.

* دید بلندمدت داشته باشید
کمپین بلک فرایدی هرچهقدر هم که بینظیر و پرفروش باشد؛ محدود است و یک روز تمام میشود. پس با دیدگاه بلندمدت این کمپین را پیش ببرید تا بعد از این جمعه سیاه هم فروش خود را حفظ کنید. مثلا، برای مشتریانی که در این روز از شما خرید کردهاند، یک پیامک یا ایمیل تشکر بفرستید. یک کد تخفیف هم برای خرید بعدی در اختیارشان قرار دهید تا باز هم برگردند. همچنین، میتوانید یک کد قرعهکشی برای آنها ارسال کنید و بعد از بلک فرایدی به قید قرعه به آنها جایزه بدهید.
جالب است بدانید که یکی از موفقترین کمپینهای بلک فرایدی جهان به مشتریان خودش، وعده ارسال رایگان به مدت یک سال را داد. با این ترفند نه تنها فروش جمعه سیاه خود را چندبرابر کرد؛ بلکه بعد از کمپین هم مشتریان مشتاقی داشت که مرتب خرید میکردند.
* اطلاعرسانی و تبلیغات گسترده داشته باشید
حتی اگر جذابترین سایت بلک فرایدی در ایران باشید، تا زمانی که کسی از تخفیفات شگفتانگیزی شما خبر نداشته باشد، هیچ فروشی پیدا نمیکنید. پس حتما از روشهای مختلف تبلیغاتی برای معرفی کمپینهای خود استفاده کنید:
- بازاریابی پیامکی: چند روز قبل از کمپین بلک فرایدی، پیامکی برای مشتریان بالقوه خود ارسال کنید. با قراردادن لینک سایت یا آدرس فروشگاه آنها را از تخفیفات باخبر کنید.
- ایمیل مارکتینگ: هنوز بسیاری از کاربران مرتب به ایمیل خود سر میزنند. پس برای مشتریانی که آدرس ایمیل آنها را دارید، لندینگ پیج سایت خود را ارسال کنید.
- پوش نوتیفیکیشن: یکی از روشهای تبلیغات اینترنتی موثر پوش نوتیفیکیشن است. با این تبلیغات میتوانید پیامی برای کاربرانی ارسال کنید که طی یک ماه گذشته به سایت شما سر زدهاند و آنها را در جریان کمپین تبلیغاتی خود بگذارید.
- تبلیغاتی کلیکی: گوگل ادز، تبلیغات بنری، همسان و غیره هم از دیگر روشهای بازاریابی اینترنتی هستند که میتوانید امتحان کنید. هر کدام از این روشها اگر اصولی اجرا شوند، بازدیدکنندگان زیادی برای سایت شما به همراه خواهند داشت. اگر از این اصول سردرنمیآورید، میتوانید از سرویس مشاوره دیجیتال مارکتینگ شاپفا کمک بگیرید.

* شبکههای اجتماعی را فراموش نکنید
به غیر از روشهای تبلیغاتی که معرفی کردیم، حتما در شبکههای اجتماعی هم اطلاعرسانی کنید. چون تعداد زیادی از مشتریان بالقوه شما ساعتهای زیادی از روز خود را در اینستاگرام، تلگرام و غیره میگذرانند.
چند روزی قبل از شروع فروش، با انتشار پستها و استوریها کوتاه و هیجانانگیز ذهن مشتری را آماده کنید. میتوانید با ترفندهایی مثل برگزاری مسابقه یا قرعهکشی آنها را تشویق کنید که پستها و استوریهایی بلک فرایدی شما را برای دوستانشان هم ارسال کنند.
فرصتهای فروش را از دست ندهید
چندسالی است که بلک فرایدی در ایران هم توسط فروشگاههای حضوری و اینترنتی با شکوه هرچه تمامتر برگزار میشود. شما هم اگر کسبوکاری دارید، نباید از کنار این فرصت طلایی به آسانی بگذرید. با ارائه تخفیف بلک فرایدی نه تنها میتوانید فروش بالایی را در این روز تجربه کنید؛ بلکه میتوانید با جذب مشتریان جدید و وفادارکردن آنها رشد بلندمدت فروشگاه خود را تضمین کنید.
نگران دردسرهای اجرای کمپین بلک فرایدی نباشید. در این مسیر شاپفا کنار شماست؛ از اولین قدم طراحی کمپین گرفته تا طراحی سایت، لندینگ پیج، اجرای تبلیغات و غیره. شما فقط به فروش بیشتر فکر کنید.
