هر آنچه باید درباره تجارت الکترونیک بدانید

تجارت الکترونیک چیست؟ تجارت الکترونیک به زبان خیلی ساده یعنی خریدوفرش کالا و خدمات در بستر اینترنت. حتما می‌دانید که این نوع تجارت پس از شیوع بیماری کرونا چه اهمیت زیادی پیدا کرد. چرا که در آن زمان تمام فروشگاه‌ها باید تعطیل می‌کردند. بنابراین، صاحبان مشاغل و مصرف‌کنندگان چاره‌ای به‌جز قبول تجارت الکترونیک نداشتند.

این موضوع یک فرصت بی‌نظیر را برای مدیران کسب‌وکارهای کوچک فراهم کرد تا با معرفی خود در دنیای اینترنت رشد پیدا کنند. به‌ویژه که برای راه‌اندازی یک تجارت الکترونیک در مقایسه با یک فروشگاه یا مغازه نیاز به سرمایه بسیار کمتری داشتند. اگر شما هم مشتاق هستید که درباره مفهوم تجارت الکترونیک یا مزایا و معایب این نوع تجارت بیشتر بدانید، با ما همراه باشید. به‌ویژه اگر قصد داری برای راه‌اندازی تجارت الکترونیک خود دست به کار شوید؛ این مقاله را از دست ندهید.

تجارت الکترونیک چیست؟ تعریف تجارت الکترونیک به زبان ساده

تجارت الکترونیک یا Ecommerce یا electronic commerce به تجارت کالا و خدمات در بستر اینترنت گفته می‌شود. آمارهای رسمی می‌گویند که 2.14 میلیارد نفر در سراسر جهان کالاها و خدمات موردنیاز خود را به صورت آنلاین خریداری می‌کنند. این یعنی تجارت الکترونیک به‌خوبی جای خود را در بین مردم باز کرده است؛ تا جایی که این روزها دیگر سفارش غذا، لباس، دارو، مبلمان و غیره از فروشگاه‌های آنلاین برای کسی عجیب نیست.

در این میان برخی از شرکت‌ها محصولات و خدمات خود را تنها به صورت آنلاین می‌فروشند. در حالی که برخی دیگر از تجارت الکترونیک برای فروش بیشتر و در کنار فروشگاه‌ها و سایر کانال‌های توزیع خود استفاده می‌کنند. در هر صورت تجارت الکترونیک فرصتی عالی برای استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ فراهم کرده است تا محصولات خود را در مقیاس‌های جهانی بفروشند.

تجارت الکترونیک چگونه است؟ فرایندهای تجارت الکترونیک به زبان ساده

اصول تجارت الکترونیک بسیار ساده و تقریبا مثل تجارت‌های معمول است. مشتریان به سایت‌ها یا آنلاین‌شاپ‌ها در شبکه‌های اجتماعی و غیره مراجعه می‌کنند. سپس بعد از بررسی محصولات خرید خود را انجام می‌دهند. بزرگترین تفاوت این است که این مشتریان برای خرید نباید از خانه خارج شوند. برای مدیران کسب‌وکارها هم تفاوت اصلی در این است که مشتریان‌شان به یک منطقه یا یک شهر محدود نیستند.

فرقی ندارد که محصول یا خدمات شما چیست، در هر صورت فرایند زیر پشت سر گذاشته می‌شود:

• ثبت سفارش: مشتری از فروشگاه اینترنتی شما بازدید می‌کند. محصولات را بررسی و در بین آن‌ها یکی را انتخاب می‌کند. این محصول به سبد خرید او اضافه می‌شود.
• پردازش سفارش: در صورتی که محصول موجود باشد، مشتری مشخصات موردنیاز خود مثل: آدرس و غیره را در فرمی وارد می‌کند. سپس به صفحه پرداخت منتقل می‌شود و مبلغ محصول را می‌پردازد. بانک، تاییدیه‌ای به سایت ارسال می‌کند که تراکنش با موفقیت انجام شده است. این پیغام برای مشتری هم ارسال می‌شود. سپس سفارش در سایت ثبت می‌شود.
• ارسال سفارش: در نهایت محصول موردنظر از انبار خارج و به آدرس مشتری فرستاده خواهد شد.

آیا ecommerce برای تمام کسب‌وکارها مناسب است؟ آشنایی با معایب و مزایای تجارت الکترونیک

آیا تجارت الکترونیک برای من مناسب است؟ این بزرگترین سوالی‌ست که بسیاری از مدیران کسب‌وکارها از خود می‌پرسند. نمی‌توان به این سوال یک پاسخ کلی داد؛ چرا که بستگی به اهداف، مشتریان و غیره دارد. از طرف دیگر، تجارت الکترونیک مثل هر روش دیگر مزایا و معایب خود را دارد. برای این که تصمیم بهتری بگیرید، در ادامه به مزایا و معایب ecommerce اشاره می‌کنیم:

مزایای تجارت الکترونیک چیست؟  

چرا باید فروشگاه اینترنتی داشته باشیم یا یک تجارت الکترونیک را شروع کنیم؟ می‌توان به دلایل زیادی اشاره کرد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

نیاز به کمترین سرمایه: از مزایای تجارت آنلاین

راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی نیاز به سرمایه بسیار کمتری در مقایسه با یک مغازه دارد. برای راه‌اندازی یک مغازه باید مکانی را اجاره و برای چیدمان ویترین و دکوراسیون هزینه کرد. به‌علاوه، قبض‌های آب، برق، حقوق فروشنده و غیره را هم باید در نظر گرفت. در مقابل، هزینه ساخت فروشگاه اینترنتی بسیار کمتر است.

فروش بدون محدودیت؛ از دیگر مزیت‌های فروشگاه اینترنتی

فروشگاه‌های اینترنتی ساعات کاری ندارند. آن‌ها به صورت 24 ساعته و در هفت روز هفته سفارشات مشتریان خود را می‌پذیرند؛ حتی نیازی نیست در ایامی مثل، عید نوروز و غیره تعطیل کنند. بنابراین، با طراحی فروشگاه اینترنتی برخلاف یک مغازه، می‌توانید بدون محدودیت‌های زمانی فروش داشته باشید. آن هم بدون این که حتی نیاز باشد فروشندگانی را استخدام کنید.

دسترسی به مشتریان بیشتر؛ دلیلی برای راه اندازی تجارت الکترونیک

آیا می‌دانید که مهم‌ترین مزیت تجارت الکترونیک چیست؟ فروش بدون محدودیت مکانی! برخلاف یک مغازه که تعداد مشتریانش تنها به ساکنین یک خیابان یا نهایتا شهر محدود می‌شود؛ فروشگاه اینترنتی می‌تواند از سرتاسر جهان مشتری داشته باشد. در واقع، تجارت الکترونیک بازی را به نفع کسب‌وکارها تغییر داده است. آن‌ها می‌توانند فراتر از مکان جغرافیایی خود بفروشند.

دسترسی آسان و سریع؛ از مزایای تجارت الکترونیک برای مشتریان

مشتریان می‌توانند بدون نیاز به خارج‌شدن از خانه و بدون اتلاف وقت در خیابان‌ها و ترافیک‌ها به یک فروشگاه اینترنتی مراجعه کنند. به‌علاوه، می‌توانند خیلی راحت در میان محصولات یک وب‌سایت جستجو انجام دهند. این محصولات را بررسی و پس از مقایسه آن‌ها با هم خرید کنند.

توسعه راحت کسب‌وکار؛ از دیگر مزایای تجارت آنلاین  برای فروشندگان

در تجارت الکترونیک توسعه کسب‌وکارها هم بسیار راحت‌تر است. اگر بعد از مدتی تصمیم بگیرید که تعداد یا تنوع محصولات فروشگاه اینترنتی خود را بیشتر کنید؛ نباید دغدغه فضای مغازه را داشته باشید. به‌علاوه، حتی نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر هم ندارید. می‌توانید فقط مشخصات محصولات جدید را در سایت خود بارگذاری کنید. سپس تنها زمانی این محصولات را تامین کنید که مشتریان آن‌ها را سفارش داده باشند.

بد نیست بدانید که با کمک همین ترفند می‌توانید برای راه اندازی فروشگاه اینترنتی بدون محصول هم اقدام کنید.  

فروش با زحمت کمتر؛ از مزایای تجارت الکترونیک برای فروشندگان

در یک مغازه شما باید برای پاسخگویی به هر مشتری به صورت جداگانه زمان و انرژی بگذارید. محصولات موردنیاز آن‌ها و مشخصات هر یک را معرفی کنید. قیمت‌ یا موجودی را اعلام کنید و غیره. در صورتی که امکانات سایت فروشگاهی این زحمات از دوش شما برمی‌دارد. مشتری خیلی راحت می‌تواند در سایت مشخصات، قیمت، موجودی و ... را مشاهده کند.

شناخت و ردیابی مشتریان

یکی از جالب‌ترین مزایای تجارت الکترونیک، شناخت بیشتر مشتریان است. شما می‌توانید در قالب فرم‌ها اطلاعاتی را از مشتریان خود دریافت کنید؛ از جمله: آدرس، شماره موبایل، ایمیل و غیره. از این اطلاعات می‌توانید برای ارسال پیامک‌ها، ایمیل‌های تبلیغاتی و غیره استفاده کنید تا دوباره به خرید از شما تشویق شوند. به‌علاوه، می‌توانید سلیقه مشتریان خود هم را بشناسید.

امکان فروش با قیمت کمتر؛ از مزایای طراحی فروشگاه اینترنتی

حذف واسطه‌ها، نیاز به سرمایه‌گذاری کمتر و غیره این امکان را فراهم می‌کند که با قیمت‌های بسیار مناسب‌تری محصولات خود را در فروشگاه اینترنتی بفروشید. در نتیجه، مشتریان بیشتر و راضی‌تر داشته باشید.

معایب تجارت الکترونیک چیست؟

اگرچه تجارت الکترونیک مزایای زیادی دارد؛ اما بدون چالش نیست. در ادامه به مهم‌ترین مشکلات آن اشاره می‌کنیم:

محدودیت در برقراری تعامل؛ از معایب تجارت الکترونیک

در برخی از کسب‌وکارها نمی‌توان تمام وظایف را غیرحضوری انجام داد. به‌علاوه، در بعضی از مشاغل نیاز است که افراد به صورت حضوری با یکدیگر ارتباط داشته باشند تا معاملات به ثمر برسند.  

سخت‌تر بودن انتخاب محصول در فروشگاه اینترنتی

مشتریان یک فروشگاه اینترنتی نمی‌توانند محصولات را از نزدیک و از تمام زوایا ببینند، آن‌ها را لمس یا امتحان کنند. همین موضوع واقعا تصمیم‌گیری را برای آن‌ها سخت می‌کند. البته در نظر داشته باشید با نوشتن توضیحات محصول به صورت اصولی، استفاده از عکس‌ها و ویدیوهای باکیفیت، ضمانت مرجوع و غیره می‌توان تردید مشتریان را کم‌رنگ کرد.

بروز مشکلات فنی؛ از چالش‌های راه اندازی فروشگاه اینترنتی

برای هر سایتی احتمال روبه‌روشدن با مشکلات فنی وجود دارد. قطعی اینترنت، ازدسترس‌خارج‌شدن هاست، خطاهای درونی سایت و غیره همگی می‌توانند میزان فروش را به شدت کاهش دهند. بنابراین، بسیار مهم است که تا جای ممکن این خطاها و مشکلات را پیش‌بینی کنید و برای رفع آن‌ها از قبل برنامه‌ای داشته باشید. کمک‌گرفتن از یک تیم پشتیبان متخصص در این موارد بهترین انتخاب است.

احتمال سرقت اطلاعات شخصی و بانکی؛ بزرگترین چالش تجارت الکترونیک

احتمال سرقت‌ اطلاعات کارت‌های بانکی یا هویتی افراد در تجارت الکترونیک زیاد است. به همین دلیل بسیاری از افراد اعتماد نمی‌کنند و خرید حضوری را ترجیح می‌دهند. علاوه بر این، اگر هکرها به شبکه اطلاعاتی سایت شما نفوذ کنند و اطلاعات حساس مشتریان را بدزدند؛ صدمات جبران‌ناپذیری به کسب‌وکار شما هم وارد می‌شود.

رقابت بالا؛ از معایب تجارت آنلاین

درآمد بالای تجارت الکترونیک باعث شده است که افراد بسیاری از این فرصت استفاده کنند. به همین دلیل احتمالا رقیبان زیادی دارید که قبل از شما دست به کار شده‌اند. این رقیبان سرسخت برای جذب مشتری بیشتر هزینه‌ و انرژی بالایی صرف می‌کنند. بنابراین، رقابت با آن‌ها کار آسانی نیست.

انواع مدل‌های کسب‌وکار تجارت الکترونیک

بعد از این که دانستید مزایا و معایب تجارت الکترونیک چیست؛ بد نیست که با انواع ecommerce هم آشنا شوید که عبارتند از:

B2C: در این مدل که رایج‌ترین نوع تجارت الکترونیک است، کسب‌وکارها محصولات و خدمات خود را مستقیم به مصرف‌کنندگان نهایی می‌فروشند.

B2B: در این مدل، کسب‌وکاری به‌عنوان فروشنده آنلاین در یک سمت قرار می‌گیرد و در طرف مقابل هم کسب‌وکار دیگری به عنوان خریدار. مثل تجارت بین تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان.

C2B: نوع دیگری از تجارت الکترونیک است که در آن مشتریان محصولات و خدمات خود را به صورت آنلاین در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهند. مثل سایت‌های فریلنسری.

C2C: در این معاملات مصرف‌کنندگان در دو طرف معامله قرار می‌گیرند. کسب‌وکارها بازارهای آنلاینی ایجاد می‌کنند تا این مصرف‌کنندگان به یک دیگر متصل شوند. مثل: دیوار، شیپور و...

B2G: در این مدل کسب‌وکارها با دولت یا سازمان‌های دولتی معامله می‌کنند.

C2G: در تجارت الکترونیک حتی مصرف‌کنندگان می‌توانند به صورت آنلاین محصولات و خدمات خود را به دولت‌ها یا سازمان‌های دولتی عرضه کنند.

G2C : در صورتی که دولت یا سازمان‌های مرتبط به آن محصولات خود را به صورت آنلاین به مصرف‌کنندگان بفروشند، در این دسته از تجارت الکترونیک قرار می‌گیرند.

چگونه تجارت الکترونیک را شروع کنیم؟ آشنایی با مراحل راه اندازی تجارت الکترونیک

مراحلی که باید برای راه‌اندازی تجارت الکترونیک پشت سر بگذارید، بسته به روش و مدل آن متفاوت است. با این وجود طی‌کردن مراحل زیر در تمام مدل‌ها ضروری به نظر می‌رسد:

خرید دامنه و هاست: هر سایتی برای راه‌اندازی به یک آدرس اینترنتی یا همان دامنه نیاز دارد. به‌علاوه، فضایی هم برای ذخیره‌سازی اطلاعات باید داشته باشد که به نام هاست شناخته می‌شود. در مقالۀ «خرید دامنه و هاست» می‌توانید اطلاعات کامل‌تری را در مورد این مرحله بخوانید.

طراحی فروشگاه اینترنتی: مهم‌ترین و حساس‌ترین گام برای راه‌اندازی هر نوع تجارت الکترونیک، طراحی سایت است. با کمک فروشگاه ساز می‌توانید با کمترین هزینه و بدون نیاز به تخصص یک سایت فروشگاهی حرفه‌ای برای شروع تجارت الکترونیک خود طراحی کنید.

دریافت مجوز: مجوزهایی که برای راه‌اندازی کسب‌وکار اینترنتی خود نیاز دارید، بسته به نوع آن متفاوت است. برای مثال اگر قصد فروش آنلاین میوه خشک یا موادغذایی دیگر را دارید، باید مجوز سیب سلامت را دریافت کنید.

اتصال سایت به درگاه پرداخت الکترونیک: برای آسان‌شدن معاملات و جلب اعتماد بیشتر مشتریان باید سایت خود را به درگاه پرداخت آنلاین متصل کنید. در «نحوه گرفتن درگاه پرداخت برای سایت» می‌توانید توضیحات لازم را در این باره بخوانید.

تجارت آنلاین خود را با شاپفا شروع کنید

در این مطلب خواندید که منظور از تجارت الکترونیک چیست. هم‌چنین، دانستید که این نوع تجارت مزایای زیادی دارد که از معایب آن بیشتر به نظر می‌رسند. به‌علاوه، با انواع مدل‌های تجارت الکترونیک هم آشنا شدید. در نهایت هم ، نگاهی به مراحل راه‌اندازی تجارت الکترونیک داشتید.

در آخر یادآوری می‌کنیم که شما می‌توانید برای راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی خود روی فروشگاه‌ساز شاپفا حساب کنید. تیم پشتیبان شاپفا شما را در این مسیر همراهی می‌کنند. به‌علاوه، آموزش‌های رایگانی را هم در اختیارتان قرار می‌دهند. در صورتی که برای شروع تجارت الکترونیک، سوال یا ابهامی در ذهن خود دارید، می‌توانید با شماره 02167954 تماس گرفته و به صورت رایگان مشاوره بگیرید.