8 مزیت حیاتی توزیع غیرمتمرکز؛ راز جدید فروشگاه اینترنتی موفق
تا همین چند سال پیش، فروشگاه‌های آنلاین بزرگ فقط یک انبار داشتند. یک تیم را هم برای بسته‌بندی و ارسال استخدام می‌کردند و بقیه کارها را به شرکت‌های پستی می‌سپردند. همه‌چیز متمرکز بود؛ از نگهداری کالا تا ارسال سفارشات.
این روش به زمان خود منطقی هم به نظر می‌رسید؛ چون لجستیک و زیرساخت‌های قوی برای کسب‌وکارهای کوچک وجود نداشت. حالا؛ اما شرایط کاملا تغییر کرده است. فروشگاه‌های موفق دیگر همه‌چیز را در یک مکان نگه نمی‌دارند؛ بلکه از مدل‌های توزیع غیرمتمرکز استفاده می‌کنند.
حالا سوال اینجاست: چرا فروشگاه‌های موفق به سمت توزیع غیرمتمرکز رفته‌اند؟ آیا فقط برای کاهش هزینه‌هاست یا این تغییر بزرگ دلایل دیگری هم دارد؟ در ادامه کامل توضیح می‌دهیم که اصلا منظور از توزیع غیرمتمرکز چیست و چه مزایایی باعث شده است که فروشگاه‌های آنلاین موفق به آن روی آوردند.
توزیع غیرمتمرکز چیست و چه مدل‌هایی دارد؟
مدل توزیع غیرمتمرکز به این معناست که به‌جای ذخیره همه‌ی کالاها در یک انبار بزرگ مرکزی، موجودی فروشگاه در چند انبار کوچک‌تر و پراکنده نگهداری شود. هر انبار جداگانه فعالیت می‌کند و کارهایی مثل مدیریت موجودی و ارسال سفارش‌ها را انجام می‌دهد.
در این مدل، انبارها به‌صورت استراتژیک در نقاط مختلف، مخصوصا نزدیک به بازارهای هدف، قرار دارند. برخلاف روش متمرکز که همه کالاها در یک مکان جمع شده‌اند، توزیع غیرمتمرکز کالاها را به مشتریان نزدیک‌تر می‌کند.
مثلا فرض کنید یک فروشگاه اینترنتی، پرفروش‌ترین کالاهایش را در چندین انبار در شهرهای مختلف نگهداری می‌کند. حالا اگر یک مشتری از اهواز سفارشی ثبت کند، کالا از انبار جنوب کشور برای او ارسال می‌شود؛ نه از تهران. این یعنی تحویل سریع‌تر، رضایت بیشتر و کاهش هزینه‌های پست.
استراتژی توزیع غیرمتمرکز قطعا به نفع فروشگاه‌های اینترنتی است؛ چون این روزها مشتریان به تحویل سریع اهمیت زیادی می‌دهند. این استراتژی می‌تواند مدل‌های مختلفی بسته به نوع کسب‌وکار، مقیاس فروشگاه، منابع موجود و نوع کالای فروخته‌شده داشته باشد. در واقع، فروشگاه‌ها می‌توانند به شیوه‌های مختلفی آن را پیاده‌سازی کنند:
- انبارداری منطقه‌ای؛
- همکاری با فروشندگان محلی؛
- دراپ شیپینگ؛
- همکاری با شرکت‌های لجستیکی؛
- انبارداری اشتراکی.
در آخر مقاله بیشتر درباره این مدل‌ها توضیح می‌دهیم. فعلا به سراغ اصل مطلب برویم:
چرا فروشگاه‌های آنلاین به مدل‌های توزیع غیرمتمرکز روی آوردند؟ 8 مزیت مهم
از زمانی که مردم به سمت خرید اینترنتی رفتند، آمار راه‌اندازی فروشگاه‌های اینترنتی و رقابت بین این فروشگاه‌ها هر روز بیشتر شد. به همین دلیل، فروشگاه‌ها برای پیروزی در این رقابت دست به دامن استراتژی‌های مختلفی شدند. انبارداری غیرمتمرکز یکی از این استراتژی‌های طلایی‌ست که می‌تواند در جذب و حفظ مشتری به آن‌ها کمک کند؛ چون:
1- تحویل سریع‌تر = مشتری راضی‌تر
در چند سال گذشته، مشتریان به لطف فروشگاه‌هایی مثل دیجی‌کالا، آمازون و اسنپ‌مارکت به تحویل سریع عادت کرده‌اند. دیگر از نظر آن‌ها یک هفته منتظرماندن برای رسیدن یک بسته، غیرقابل‌قبول است. به‌ویژه در شهرهای بزرگ یا در خریدهای فوری، مشتری انتظار دارد که بسته‌اش در کمتر از ۲۴ تا ۴۸ ساعت به دستش برسد. همین تغییر در رفتار مشتری‌ها، فروشگاه‌های آنلاین را مجبور کرده است دنبال راه‌هایی برای کاهش زمان تحویل باشند. از ساخت پهپادها و ربات‌های تحویل گرفته تا استفاده از مدل‌های توزیع غیرمتمرکز.
اگر فروشگاه فقط یک انبار مرکزی داشته باشد، همه سفارش‌ها باید از همان نقطه ارسال شوند. حالا تصور کنید یک مشتری از زاهدان سفارشی ثبت کند و کالا قرار باشد از تهران برایش ارسال شود؛ این یعنی تأخیر، هزینه پستی بالا و احتمال نارضایتی مشتری.
در حالی که اگر فروشگاه در نقاط مختلف کشور مثل جنوب، شمال یا شرق ایران انبار داشته باشد، سفارش‌ها از نزدیک‌ترین مکان ارسال می‌شوند. این موضوع، زمان تحویل و احتمال تاخیر را پایین می‌آورد. به‌علاوه، باعث می‌شود مشتری احساس کند با یک برند حرفه‌ای طرف است. در نتیجه، شانس این‌که به یک مشتری وفادار تبدیل شود، بیشتر خواهد شد.
2- انعطاف‌پذیری بیشتر و ریسک کمتر
یکی از مهم‌ترین دلایلی که فروشگاه‌های بزرگ به سراغ مدل توزیع غیرمتمرکز رفتند، این بود که فهمیدند تمرکز بیش از حد، یعنی آسیب‌پذیری بیشتر. وقتی همه چیز در یک انبار یا مرکز جمع باشد، کافی است یک مشکل کوچک پیش بیاید تا کل سیستم دچار اختلال شود؛ از قطعی برق، آتش‌سوزی، بلایای طبیعی و اعتصاب کارگران گرفته تا حتی ترافیک سنگین در اطراف انبار. همه این موارد می‌تواند فروشگاه را فلج کند و باعث تاخیر گسترده در ارسال سفارش‌ها شود. حتما می‌دانید که بعد از هر تاخیری هم مشتریان چقدر شاکی می‌شوند.
مدل توزیع غیرمتمرکز، ریسک این مشکلات را پایین می‌آورد. وقتی شما چند انبار داشته باشید، اگر یکی از آن‌ها به هر دلیلی مشکل پیدا کرد، می‌توانید سفارش‌ها را از یک انبار دیگر پردازش و ارسال کنید. این انعطاف‌پذیری کمک می‌کند تا در هر حال فروش و درآمد شما متوقف نشود. به‌علاوه، اعتبار چندین ساله خود را هم به خاطر یک مشکل کوچک از دست نمی‌دهید.
3- آمادگی بیشتر در فصل‌های پرفروش
در روزهای عادی سال، فروش فروشگاه‌های آنلاین معمولا قابل پیش‌بینی است؛ اما همیشه این طور نیست. وقتی جشنواره‌ها، تخفیف‌های فصلی، یا مناسبت‌هایی مثل بلک‌فرایدی یا عید نوروز از راه می‌رسند، همه‌چیز تغییر می‌کند. ناگهان سفارش‌ها چندبرابر می‌شوند و اگر فروشگاه آمادگی نداشته باشد، دچار مشکل می‌شود؛ از تاخیر در ارسال گرفته تا بروز اشتباه در سفارش.
مدل توزیع غیرمتمرکز کمک می‌کند تا فروشگاه‌ها در این روزهای شلوغ بهتر عمل کنند. وقتی چند انبار در مناطق مختلف وجود داشته باشد، فشار کاری فقط روی یک نقطه نیست. هر انبار مسئول بخشی از سفارش‌های مخصوص خود است. این یعنی سرعت پردازش بالا می‌رود، کارکنان کمتر خسته می‌شوند و احتمال خطا کاهش پیدا می‌کند.
4- مدیریت هوشمندتر موجودی با توزیع غیرمتمرکز
با انبارداری غیرمتمرکز مدیریت موجودی هم آسان‌تر می‌شود. این استراتژی به شما کمک می‌کند تا موجودی خود را در مکان‌های مختلف توزیع و نگهداری کنید. بنابراین، می‌توانید سطح موجودی را براساس میزان تقاضای هر منطقه تنظیم کنید. مثلا فرض کنید فقط یک انبار در تهران دارید و میزان تقاضا برای یکی از محصولات شما در شهر مشهد زیاد شود. اگر بخواهید هر سفارش را از تهران ارسال کنید، هم هزینه‌بر است و هم زمان‌بر. همین موضوع می‌تواند باعث شود فرصت فروش را از دست بدهید یا مشتریان ناراضی شوند.
در صورتی که در مدل توزیع غیرمتمرکز، می‌توانید موجودی را براساس میزان تقاضا در هر منطقه تنظیم کنید. مثلا اگر در جنوب کشور تقاضا برای کولر بالا رفت، به‌راحتی می‌توانید موجودی این محصول را در انبارهای جنوبی تقویت کنید. در نتیجه، همیشه موجودی دارید و خیلی کم پیش می‌آید که مشتری را به دلیل نداشتن محصول یا تحویل دیر از دست بدهید.
از طرف دیگر، این روش باعث می‌شود راحت‌تر بتوانید موجودی‌های راکد یا پرفروش را شناسایی کنید و برای آن‌ها تصمیم بگیرید. چون از هر منطقه اطلاعات جداگانه‌ای را به دست می‌آورید.
5- خدمات بهتر با نزدیک‌تربودن به مشتری
در این روزهای پررقابت تجربه کاربری می‌تواند برگ برنده فروشگاه اینترنتی شما باشد. مشتری می‌تواند محصول موردنیاز خود را از صدها فروشگاه تهیه کند. به همین دلیل، فقط به فکر خرید یک محصول نیستند؛ بلکه به تجربه خرید خود هم اهمیت زیادی می‌دهد. این تجربه شامل تمام مراحل می‌شود؛ از زمان ثبت سفارش تا لحظه دریافت کالا. پس یکی از بهترین ترفندها برای ایجاد یک تجربه خوب می‌تواند نزدیک‌بودن فیزیکی به مشتری باشد.
وقتی انبار یا مرکز توزیع شما در نزدیکی محل زندگی مشتری باشد، نه‌تنها در اسرع وقت محصول را به دستش می‌رسانید، بلکه احتمال گم‌شدن بسته، آسیب‌دیدن آن در مسیر و تاخیرها هم کمتر می‌شود. حتی در صورت بروز این مشکلات، مثل ارسال اشتباه یا نیاز به تعویض کالا، فرآیند مرجوعی هم ساده‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود.
هماهنگی سریع‌تر با تغییرات بازار؛ از مزایای توزیع غیرمتمرکز
توزیع غیرمتمرکز به فروشگاه‌ها اجازه می‌دهد سریع‌تر با تغییرات بازار هماهنگ شوند. چون می‌توانند بهتر رفتار مشتریان هر منطقه را تحلیل کنند. مثلا می‌تواند دقیق‌تر پیش‌بینی کنند که در هر فصل، چه محصولاتی در هر منطقه پرفروش‌تر هستند.
سپس آن محصولات را براساس جمعیت آن منطقه موجود و در انبارهای همان منطقه نگهداری کنند. به این ترتیب، مشکلاتی مثل انباشت بیش‌ازحد موجودی کمتر اتفاق می‌افتد. در نتیجه، اگر محصول جدیدی وارد بازار شود، امکان اضافه‌کردن آن به انبار وجود دارد.
دسترسی جهانی بدون دردسرهای جهانی
وقتی فروشگاهی رشد می‌کند و بزرگ می‌شود، معمولا از شهرها یا حتی کشورهای مختلف مشتری پیدا می‌کند. رسیدگی به این سفارش‌های پراکنده و دور، همیشه با چالش‌های بزرگی همراه است؛ مثل: هزینه‌های بالای ارسال بین‌المللی، تاخیر در تحویل، مسائل گمرکی، قوانین مختلف واردات و صادرات، و مهم‌تر از همه نارضایتی مشتری به خاطر کندبودن زمان ارسال.
مدل توزیع غیرمتمرکز کمک می‌کند فروشگاه‌ها بدون نیاز به داشتن دفتر یا شعبه در کشورهای دیگر، به بازار جهانی نزدیک‌تر شوند. چگونه با نگهداری کالا در انبارهای بین‌المللی یا همکاری با شرکت‌های لجستیک محلی در نقاط مختلف دنیا. مثلا اگر فروشگاهی محصولات خود را هم در ایران می‌فروشد و هم در کشورهای حوزه خلیج فارس، می‌تواند با یک انبار در امارات یا عمان همکاری کند. هر زمان که سفارشی از این کشورها داشت، از همان انبار محصول مشتریان عربی‌زبان را ارسال کند.
با این ترفند، تجربه خرید با برند شما حتی برای مشتری خارجی هم دقیقا مثل خرید از یک فروشگاه محلی خواهد شد. این یعنی رضایت بیشتر، وفاداری بالاتر و البته رشد سریع‌تر در بازارهای جهانی؛ آن‌هم بدون درگیرشدن با دردسرهای گمرکی یا نیاز به سرمایه‌گذاری میلیاردی برای دفتر و پرسنل در کشورهای دیگر.
کاهش فشار بر تیم پشتیبانی با تحویل سریع‌تر و دقیق‌تر
شاید در نگاه اول بی‌ربط به نظر برسد؛ اما توزیع غیرمتمرکز می‌تواند کار تیم پشتیبانی را هم راحت‌تر کند. وقتی محصول دو تا سه روز و خیلی سریع تحویل داده می‌شود، مشتری کمتر برای پیگیری وضعیت مرسوله خود با پشتیبانی تماس می‌گیرد. محصولات کمتر آسیب می‌بینند و شکایات مشتریان هم کمتر می‌شود. در نتیجه، انرژی تیم پشتیبانی شما صرف رشد می‌شود نه پاسخ‌گویی به مشکلات.
چگونه فروشگاه خود را برای توزیع غیرمتمرکز آماده کنیم؟
تا این جا به مزایای توزیع غیرمتمرکز برای آنلاین شاپ‌ها اشاره کردیم؛ اما فروشگاه شما چگونه می‌تواند از این مزایا بهره ببرد؟ نگران نباشید؛ قرار نیست از همان اول چندین انبار بزرگ در سراسر کشور راه بیندازید! همان‌طور که گفتیم توزیع غیرمتمرکز مدل‌های مختلفی دارد. حتی اگر فروشگاه اینترنتی کوچکی دارید، می‌توانید با توجه به ظرفیت، منابع و موقعیت بازار هدف‌تان، یکی از این مدل‌ها را پیاده کنید.
۱. اجاره انبار اشتراکی در شهرهای کلیدی
لزومی ندارد یک انبار بزرگ بخرید. می‌توانید با شرکت‌هایی همکاری کنید که خدمات انبارداری اشتراکی ارائه می‌دهند. مثلا اگر مشتری‌های زیادی در جنوب کشور دارید، اجاره یک انبار کوچک در شیراز یا بندرعباس می‌تواند زمان و هزینه‌ی ارسال سفارشات را به‌شدت کاهش دهد.
۲. همکاری با فروشندگان محلی برای ارسال مستقیم
اگر تامین‌کننده یا همکارانی در شهرهای مختلف دارید، می‌توانید از آن‌ها بخواهید که سفارش را مستقیما برای مشتری ارسال کنند. در این مدل، دیگر نیازی نیست کالا ابتدا به انبار مرکزی شما برسد. کافی‌ست سفارش را برای تامین‌کننده بفرستید و او آن را بسته‌بندی کرده و مستقیم تحویل پست بدهد.
۳. استفاده از مدل دارپ‌شیپینگ
اگر سرمایه زیادی ندارید، نیازی نیست حتی انباری اجاره کنید یا محصولی را از قبل بخرید. می‌توانید با دراپشیپینگ کسب‌وکار خود را مدیریت کنید. در این روش، شما با تامین‌کنندگان معتبر را در شهرهای مختلف مذاکره و توافق می‌کنید. سپس مشخصات محصولات این تامین‌کنندگان را در سایت خود بارگذاری می‌کنید. هر زمان که مشتری سفارشی را در سایت شما ثبت کرد، آن را از تامین‌کننده با قیمت عمده می‌خرید؛ اما مشخصات مشتری را برای تامین‌کننده می‌فرستید تا مستقیم محصول را او ارسال کند. اگر برای‌تان جالب شد که درباره دراپشیپینگ بدانید، مقاله زیر را بخوانید:
۴. قرارداد با شرکت‌های لجستیکی
بعضی از شرکت‌های پستی و لجستیکی در ایران مثل تیپاکس، چاپار یا باربری‌های بزرگ خدمات جالبی دارند. این شرکت‌ها در چندین شهر سوله یا مرکز پردازش دارند و توزیع منطقه‌ای معمولا یکی از خدمات آن‌هاست. می‌توانید با آن‌ها همکاری کنید تا سفارش‌ها را از نزدیک‌ترین نقطه به مشتری تحویل دهید. این همکاری‌ها به‌ویژه در روزهای پرفروش مثل عیدنوروز، شب یلدا و غیره می‌توانند به شما کمک بزرگی کنند.
5- انبارداری منطقه‌ای
در این مدل که مناسب کسب‌وکارهای بزرگ و پرفروش است، فروشگاه چند انبار در شهرهای کلیدی یا مناطق جغرافیایی مختلف دارد. موجودی به صورت هدفمند در این انبارها توزیع می‌شود تا کالا از نزدیک‌ترین نقطه به مشتری ارسال شود.
به جمع فروشگاه‌های موفق بپیوندید
دنیای تجارت الکترونیک هر روز سریع‌تر و رقابتی‌تر می‌شود. برای موفقیت در این فضا، باید نه تنها محصولات خوب؛ بلکه تجربه خرید سریع، آسان و قابل اعتمادی ایجاد کنید. یکی از بهترین ترفندها برای رسیدن به این هدف، استفاده از مدل توزیع غیرمتمرکز است؛ مدلی که باعث افزایش سرعت ارسال، رضایت بیشتر مشتری و فروش بالاتر کسب‌وکار شما می‌شود.
البته مهم‌تر این است که یک فروشگاه اینترنتی کاربرپسند داشته باشید تا بتوانید در اولین قدم‌ها تجربه خوبی برای مشتریان خود رقم بزنید. برای داشتن چنین سایتی فروشگاه‌ساز شاپفا می‌تواند به شما کمک کند. برای این که با شاپفا و امکانات بی‌نظیر آن بیشتر آشنا شوید، می‌توانید با ما تماس بگیرید.
